قبل، بعد و در زمان وقوع سیل چه باید کرد؟
اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که به دلایل جغرافیایی یا نقص‌های مدیریتی با خطر طغیان رودخانه‌ها و وقوع سیل روبه‌روست، مناسب است که قبل از وقوع هر حادثه‌ای تا جای امکان خود را برای رویارویی با آن آماده کنید تا در جریان وقوع این بلای طبیعی، آسیب کم‌تری ببینید.
به ویژه آن‌که سیل می‌تواند کاملاً به‌طور ناگهانی و بدون هیچ هشدار قبلی روی دهد.
بر این اساس پیشنهادهای زیر ارائه می‌شود:
قبل از حادثه؛ چگونه خود را برای رویارویی با سیلی قریب‌الوقوع آماده کنیم؟
ساکی حاوی مدارک و وسایل اضطراری خود و خانواده‌تان همچنین خوراک‌های فاسد نشدنی تهیه کنید و در جایی قرار دهید که در دسترستان باشد.
پیش از وقوع حادثه، برای خود و اعضای خانواده حتا حیوانات خانگی‌تان برنامه‌ریزی کنید؛ تا بدانید چه کارهایی باید انجام بدهید، کجا بروید، چگونه با هم در ارتباط باشید و برای محافظت از خود در برابر سیل به چه چیزهایی نیاز دارید.
اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که خطر سیل زیاد است، بهتر است به‌طور کلی آبگرمکن و تابلوبرق خانه را تا جای امکان در مکانی بلند نصب کنید.
در صورت امکان، موانعی برای جلوگیری از ورود سیلاب به داخل ساختمان ایجاد کنید و دیوارهای زیرزمین را با ترکیبات ضد آب آب‌بندی کنید.
از هم اکنون با تماس با شرکت‌های بیمه، از نحوه‌ی ثبت خسارت‌ها برای دعاوی حمایتی بیمه و درخواست کمک اطلاع یابید. در صورت نیاز بیمه‌نامه سیل بخرید یا بیمه‌نامه‌ی خود را تمدید کنید.
از عدم نشست گاز مطمئن شوید و از کارشناسان، چگونگی بازیابی سرویس‌های آب و برق و گاز و استفاده‌ی دوباره از سرویس‌های بهداشتی پس از وقوع سیل را بیاموزید.
از اموال خود محافظت کنید؛ مدارکتان را در یک محفظه‌ی ضدآب قرار دید، برای مدارک دیجیتالی‌تان رمز عبور ایجاد کنید.
اگر می‌توانید، یک پمپ تخلیه برای مواقع اضطراری تهیه کنید.
در زمان وقوع سیل باید به چه نکاتی توجه کنیم؟
برای کسب اطلاعات محلی، به رادیو یا تلویزیون گوش دهید.
اگر احتمال وقوع سیل زیاد است، بلافاصله به سمت ارتفاعات حرکت کنید و منتظر صدور دستور حرکت نباشید.
تا جای امکان از نهرها، کانال‌های زهکشی و دره‌ها دوری کنید؛ زیرا ممکن است این مکان‌ها در زمانی بسیار کوتاه و حتا بدون هشدار قبلی دچار سیل شوند.
اگر باید برای تخلیه‌ی محل سکونت‌تان آماده شوید، سعی کنید تا جای امکان خانه خود را در وضعیتی ایمن ترک کنید. یعنی کلیدهای اصلی برق را خاموش و وسایل برقی را از پریز جدا کنید، وسایل مهم را به طبقات بالاتر منتقل کنید.
در زمان وقوع سیل، سعی کنید از محیط‌های آب گرفته دوری کنید زیرا حتا در یک آب محرک به عمق ۶ اینچ نیز احتمال لیز خوردن و غرق شدن وجود دارد. همچنین ممکن است به دلیل رسیدن رطوبت به شبکه برق زیرزمینی یا کابل‌های قطع شده و واژگون شده، در آب جریان برق وجود داشته باشد.
از پل‌هایی که سیلاب به سرعت در زیر آن در حرکت است، دوری کنید. آبی که با سرعت در حرکت است می‌تواند بدون هیچ هشداری پل‌ها را از بین ببرد.
اگر احتمال می‌دهید که خودروی شما در جریان سریعِ آب قفل و بی‌حرکت می‌شود، فوراً از خودرو خارج شوید و پای پیاده به مناطق مرتفع بروید.
اگر هم خودروی شما در میان جریان سریع آب گیر کرده، در داخل آن بمانید. اگر آبِ نفوذ کرده به داخل خودرو بالا آمد، روی سقف خودرو بروید.
اگر هنگام وقوع سیل داخل ساختمانی گیر افتاده‌اید نیز به بالاترین نقطه‌ی آن بروید و فقط در صورت لزوم و زمانی که نشانه‌های دریافت کمک را دید به پشت بام بروید.
در خانه‌ها، از رفتن به اتاق‌های زیرشیروانی که فضایی بسته هستند، خودداری کنید.
بعد از وقوع سیل چه باید بکنیم؟
از مناطقی که دچار آسیب جدی شده‌اند فاصله بگیرید؛ مگر این‌که نیروهای پلیس، آتش‌نشانی یا سازمان‌های امدادی به کمکتان آمده باشند و در محل حاضر باشند.
سعی کنید از جاده‌ها و مسیرهای حرکت خودروها نیز فاصله بگیرید تا نیروهای اورژانس که به کمک مردم مناطق سیل زده آمده‌اند، بتوانند به راحتی رفت و آمد کنند.
به یاد داشته باشید که هر لحظه ممکن است دوباره و به‌طور ناگهانی سیل جدیدی از راه برسد؛ بنابراین همواره در وضعیت هشدار و مراقب حفظ امنیت خود و خانواده‌تان باشید. به هشدارها و اطلاعات محلی گوش دهید.
پس از وقوع سیل، تنها زمانی به خانه بازگردید که مقامات اعلام کردند وضعیت امن است. همچنین از ورود به داخل خانه‌ها بدون حضور نیروهای امدادی خودداری کنید؛ زیرا ممکن است حیواناتی مانند مار به داخل خانه‌های‌تان راه یافته باشند.
از راه رفتن، شنا یا رانندگی در آب خودداری کنید زیرا سیلاب ممکن است مکان‌هایی را که تا آن زمان می‌شناختید به‌طور ناگهانی تغییر دهد؛ مثلاً چاله‌ای در زمین به وجود بیاورد یا جاده‌ها را بشدت دچار فرسایش کند به گونه‌ای که توان تحمل وزن خودرو را نداشته باشند.
همچنین ممکن است درون سیلاب شیشه‌های شکسته یا حیواناتی وجود داشته باشند؛ یا این‌که سیلاب با نفت و بنزین یا فاضلاب آلوده شده باشد.
از هر ساختمانی که توسط سیل احاطه شده، دور بمانید.
هنگام ورود به ساختمان‌ها نیز نهایت احتیاط را به کار ببرید زیرا ممکن است که سیل آسیب‌های جدی به ویژه به پایه‌های ساختمان وارد کرده باشد.
نسبت به خطر برق گرفتگی هوشیار باشید و اگر تجهیزات الکتریکی خیس است یا در آب ایستاده‌اید، به آن‌ها دست نزنید.
حتا اگر برق محله‌تان قطع است نیز شخصا برق جعبه فیوز خانه‌تان را قطع کنید. به این ترتیب می‌توانید تا زمانی که خانه‌تان به اندازه کافی خشک شد منتظر بمانید و سپس آن را دوباره روشن کنید.
در برخی کشورها می‌توان از گروه‌های امداد و صلیب سرخ کیت‌های پاکسازی را که معمولا شامل جارو و سطل و وسایل تمیزکردن است، دریافت کرد.
همچنین می‌توان از آن‌ها نحوه تمیز کردن لوازم، مبلمان، کف و سایر متعلقات خانه را آموخت.
برای کسب اطلاعات در مورد کمک‌هایی که ممکن است دولت یا سازمان‌ها به سیل زدگان ارائه دهند، به رادیو گوش دهید.
در چنین اوضاعی اگر فردی را برای پاکسازی یا تعمیر وسایل خانه استخدام می‌کنید، مطمئن شوید که فرد مطمئنی است. مراقب افرادی باشید که گاه در این شرایط در محله‌ها رانندگی می‌کنند و برای تمیز کردن خانه یا تعمیر وسایل، پیشنهاد کمک می‌دهند.
توجه به سلامت فردی پس از وقوع سیل
هم‌زمان با این‌که در حال تمیز کردن خانه و تعمیر وسایل هستید، از وضعیت سلامت خود و اعضای خانواده‌تان غافل نشوید زیرا سیل می‌تواند آسیب‌های جدی فیزیکی و روانی وارد کند.
حتماً استراحت کنید و سعی کنید خوب خوراک بخورید. فهرستی از کارهایی که باید انجام شود تهیه کنید و یکی یکی آن‌ها را انجام دهید.
به گزارش‌های خبری گوش دهید تا بدانید که آیا منبع آب منطقه‌ی شما برای آشامیدن سالم است یا خیر.
هر چیزی که خیس شده را تمیز و ضدعفونی کنید زیرا گل و لای ناشی از سیل نیز می‌تواند آلوده به فاضلاب یا مواد شیمیایی باشد.
نگرانی‌های خود را با دیگران در میان بگذارید و کمک بخواهید. برای کسب اطلاع درباره‌ی حمایت‌های عاطفی موجود در منطقه، با اعضای هلال احمر (یا صلیب سرخ) تماس بگیرید.
کودکان نباید در کار پاکسازی سیلاب مشارکت داشته باشند و افراد مبتلا به آسم و سایر بیماری‌های ریوی، همچنین افراد دچار سیستم ایمنی ضعیف نیز نباید وارد ساختمان‌هایی شوند که آب به داخل آن‌ها نشت کرده است. زیرا رشد کپک‌ها در چنین ساختمان‌هایی سلامت آن‌ها را به خطر می‌اندازد.
