به ایمنی تقاطع‌های غیرهمسطح توجه نمی‌شود!

بهادر میرحسینی
آرزو فرحبخش
چند سالی است که ساخت روگذرها و زیرگذرهایی در شهرکرمان سرعت گرفته که هر کدام از آن‌ها بحث‌ها و حاشیه‌های فراوانی را با خود به همراه داشته و کارشناسان آن‌ها را موثر ندانستند.

یکی از این‌ها روگذر چهارراه امیرکبیر کرمان است که چند وقت پیش به بهره‌برداری رسید، روگذری که در چهاراه نزدیک به دانشکده فنی مهندسی باهنر کرمان ساخت شده است و با پروژه و مراحل ساخت رمپ این پل که با فاصله کمی از جلوی سردر دانشکده فنی و مهندسی باهنر کرمان می‌گذرد نگرانی‌ها از تخریب و آسیب به سردر دانشکده در مجاورت آن شدت گرفت و در شهر پیچید که قصد تخریب سردر را دارند.
این در حالی است که  سردر دانشکده‌ از بازماندگان معماری دهه‌ی چهل خورشیدی در کرمان است که ثبت ملی هم شده، و به گفته‌ی متخصصان «بسیار ارزشمند، کم‌نظیر، زبده و قابل افتخار» است. همین موضوع کارشناسان و دوست‌داران میراث‌فرهنگی در کرمان را نگران کرده بود. شهردار کرمان با بیان این‌که این پروژه هیچ آسیبی به سردر دانشکده فنی وارد نمی‌کند، گفته بود: «رمپ این تقاطع غیرهم‌سطح نیز، بعد از سردر دانشکده فنی است و هیچ‌گونه تخریبی در مسیر اجرای پروژه وجود ندارد.» این در حالی است که فعالین میراث فرهنگی حریم سردر را مطرح کرده‌اند و معتقدند منظر این معماری زیبا از بین رفته است و ساخت رمپ باعث تخریب سردر به مرور زمان می‌شود. اما همه این‌ها به کنار این پروژه مانند تعداد دیگری از پروژه‌های دیگر از این دست ایمین لازم را ندارد. مهندس سارا خانبابا مدرس دانشگاه که چندین سال به عنوان کارآفرین برتر سال در استان کرمان هم انتخاب شده است در مورد همین تقاطع غیر همسطح می‌گوید: این روزگذر که مقابل یکی از تقاطع‌های روبه‌رو همین دانشگاه عبور می‌کند درست برابر این خروجی که از کند رو خارج می‌شود قرار دارد. زمانی که خودروهای عبوری از این روگذر به سمت بلوار جمهوری پایین می‌آیند با سرعت زیاد با خودورهای خروجی از کند رو مواجه می‌شوند و خطر برخورد و تصادف بسیار است. حتا یک بار خود من که از این خروجی به سمت بلوار جمهوری می‌رفتم با همین مشکل مواجه شدم و تنها راه نجات و جلوگیری از برخورد و تصادف این است که خودرویی از کندرو عبور می‌کند به مست خلاف روگذر حرکت کند. دلیل آن هم نداشتن دید کافی و شیب تند این تقاطع است که خودروها به ناچار با همان سرعت وارد بلوار جمهوری اسلامی می‌شوند.
این اتفاق بارها در خروجی زیرگذر میدان آزادی هم افتاد و باعث شد که چندین تصادف بسیار شدید و خطرناک روی داد. و بعد از ماه‌ها شهرداری و راهنمایی و رانندگی به فکر اصلاح این تقاطع افتادند.
سارا خانبابا بانوی سنگ در مورد ساخت این قیبل تقاطع‌ها می‌گوید: کسانی که به عنوان مشاور در این پروژه‌ها فعالیت می‌کنند باید در مورد جایگذاری این سازه‌ها دقت بیشتر به خرج دهند و طراحانی که پروژه‌ها را طراحی می‌کنند نیز به این قبیل گزینه‌ها بیشتر دقت کنند زیرا این سازه‌ها در درجه اول برای ایمنی و رفاه شهروندان طراحی و ساخته می‌شوند.
به نظر سارا خانبابا مدرس دانشگاه در کرمان جایگاه زنان و کودکان در طراحی و ساخت این سازه‌ها توجه نمی‌شود.
این نوع سازه‌ها به طور خاص و دیگر سازه‌ها به طور عام بیشتر به عنوان یک پروژه عمرانی و فیزیکی دیده می‌شود و شهروند محور نیستند. و بیشتر به خودروهای شخصی توج دارد.
وی می‌گوید: معابر عمومی شهر اکثراً جای امنی برای عبور زنان، کودکان و خردسالان نیست.
برای همین استفاده از خودروهای شخصی به مراتب به پیاده روی و استفاده از پیاده رو ترجیح داده می‌شود.
یک زن شاغل، خانه دار و یا مادری که برای یک کار عادی و روزمزه مانند خرید از خانه خارج می‌شود در بیشتر مسیر از لحاظ فیزیک و کالبد شهری و ساخت و ساز احساس امنیت و خوشایند ندارد.
به نظر سارا خانبابا مدرس دانشگاه زغال سنگ بهرت است مسوولین شهری تا پیش از اتفاقات ناگوار در تقاطع غیر همس‌طح امیرکبیر مانند زیر گذر آزادی و خیابان بهمنیار یک فکر اساسی و اصولی برای ایمنی حمل و نقل بکنند. زیرا همیشه پیشگیری بهتر از درمان است.
جدای از این بحث به عنوان کسی در محیط‌های دانشگاهی و علمی فعالیت و کار می‌کنم توصیه می‌کنم که مسوولین شهردای و عمرانی شهری مانند کرمان به زیباسازی، امنیت و خوشایند بودن و آرامش بخش بودن این سازه‌ها بسیار بیشتر توجه کنند. و جایی مانند دانشکده فنی که سردر ورودی بسیار زیبایی هم و از قرار ثبت ملی هم شده است را مورد توجه ویژه قرار دهند. زیرا در بیشتر شهرهای جهان همین نمادها و سازه‌ها می‌تواند به نماد یک شهر، خاطره‌ی جمعی و راهی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی است.