نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران یکی پس از دیگری از وعده‌های خود برای توزیع نقدی و خوراکی در میان مردم به ویژه اقشار کم‌درآمد رونمایی می‌کنند حتا برخی از آن‌ها که پیشتر چنین رویکردی را پوپولیستی توصیف کرده بودند؛ اما دلیل شکل‌گیری چنین رقابتی چیست؟

عبدالناصر همتی، کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری ایران در گفت‌وگو با شبکه خبر سیمای جمهوری اسلامی اعلام کرد:«برنامه من از ابتدا این بوده که به هر خانواری که در سه دهک پایین درآمدی قرار می‌گیرند، باید ماهانه حداقل یک میلیون تومان پرداخت شود.»
البته او در عین حال گفت که بر روی این عدد تأکید نمی‌کند چون مخالفم اعلام عدد برای ایجاد رقابت برای جلب رای اعتماد مردم است.
پیش از او، محسن رضایی، دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری ایران هم وعده داده بود:«به ۴۰ میلیون ایرانی، چیزی حدود ۳۵۰ هزار تومان یارانه پرداخت خواهیم کرد که با ۹۱ هزار تومان یارانه فعلی، ۴۵۰ هزار تومان یارانه نقدی می‌دهیم.»
البته با توجه به مبنای مرکز آمار ایران در تعیین متوسط ۳.۳ نفر برای بعد خانوار در ایران، سرانه یارانه وعده داده شده توسط همتی هم حدود ماهانه ۳۰۰ هزار تومان خواهد بود.
با این وجود، همتی پیشتر با انتقاد از سیاست‌های اقتصادی پوپولیستی برخی نامزدها، سوال کرده بود:«با کدام منابع قرار است یارانه ۴۵۰ هزار تومانی پرداخت شود؟»
رضایی در پاسخ به این پرسش اعلام کرده که منابع ۸ میلیارد دلاری پرداخت یارانه ۴۵۰ هزار تومانی را از محل فروش بنزین و گازوئیل به قیمت واقعی به دهک ثروتمند و عرضه آن به دهک‌های ۹ گانه دیگر نیز به صورت ترجیحی و همچنین از محل صرفه جویی در نهاده‌های دامی و اساسی تأمین خواهد کرد؛ بدون آن که قیمت‌ها تغییر اساسی بکند و کمبود بودجه‌ای رخ بدهد.
در مقابل، همتی در این گفت‌وگو از اعلام دقیق منابع تأمین یارانه وعده داده شده خود طفره رفته ولی تأکید کرده که «برنامه وسیعی» برای بازتوزیع و هدفمندی یارانه‌‌ها دارد.
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، دیگر نامزد انتخابات ایران هم از طرح خود برای پرداخت فوری وام ۵۰۰ میلیون تومانی به زوج‌های جوان خبر داده و سعید جلیلی هم گفته که در صورت پیروزی در انتخابات، خوراکی مورد نیاز روزانه همه شهروندان را برای تأمین ۲۵۰۰ کالری با استفاده از سبدی متنوع از خوراکها تضمین و تأمین خواهد کرد.
اما ابراهیم رئیسی که از او به عنوان پیشتاز نظرسنجی‌های انتخاباتی یاد می‌شود بر خلاف دوره پیشین که وعده سه برابر کردن رقم یارانه نقدی دهک‌های پایین درآمدی را داده بود، هنوز در چارچوب برنامه‌های اقتصادی خود از توزیع نقدی و خوراکی در میان مردم سخنی به میان نیاورده است.
ولی در شرایطی که همتی که خود را اقتصاددان غیر پوپولیست معرفی کرده بود تصمیم گرفته از برنامه خود برای افزایش رقم یارانه نقدی سخن بگوید، هیچ بعید نیست که طی روزهای آینده و با نزدیک شدن موعد رای‌گیری پیشنهادهای مشابهی از سوی سایر نامزدها نیز مطرح شود؛ پیشنهادهایی که از یک سو می‌تواند گویای شرایط وخیم معیشتی مردم و از سوی دیگر می‌تواند نشانه ناامیدی نامزدها از جلب رای طبقه متوسط و پردرآمد جامعه ایران باشد.