دیپلمات آرام در راه تهران
مهدی ذوالفقاری / مهر
انگلیسیها مُهرههای خود را در سفارتشان در تهران جابهجا کردند تا مشخص شود که به دنبال تحقق اهدافی خاص در ایران هستند.
رسانههای خبری اعلام کردند که راب مکِر به عنوان سفیر جدید انگلیس در ایران منصوب شد. وی جایگزین نیکلاس هاپتون شده است.
بوریس جانسون وزیر خارجهی انگلیس نیز در بیانیهیی به مناسبت تغییر سفیر لندن در تهران اعلام کرد: ایران نقش مهمی در خاورمیانه دارد؛ اما ضروری است که این کار را به نحوی سازنده انجام دهد. این چیزی است که من در سفر دسامبر سال گذشتهام به تهران آن را شفاف اعلام کردم.
در ادامهی بیانیهی صادره از سوی وزیر خارجه انگلیس در اینباره آمده است: توافق هستهیی ایران یک موفقیت بزرگ دیپلماتیک و حاصل سالها دیپلماسی صبورانه و مستمر بوده است.
این رویداد اما؛ تنها چند روز پس از حادثهی تعرض به سفارت ایران در انگلیس و اعتراض شدیداللحن تهران به تسامح پلیس این کشور در مقابله با تهاجم عوامل فرقه شیرازی به این مکان دیپلماتیک به انجام رسید.
3 سئوال مطرح در اذهان عمومی و خواص رسانهیی دربارهی این جایگزینی به شرح زیر میباشد:
راب مکِر کیست و چه پیشینهیی دارد؟
وی در سال ۱۹۸۷ به وزارت دفاع انگلیس پیوست و به موضوعاتی از قبیل حمایت از نیروهای ویژه و سیاست گذاریِ تأمینی پرداخت.
مکِر در سال ۱۹۹۰ به وزارت خارجهی این کشور رفت و به عنوان سفیر در بخارست پایتخت کشور رومانی از سال ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۵ به ایفای نقش دیپلماتیک مبادرت ورزید.
وی پس از بازگشت به لندن، دربارهی موضوعات مربوط به خاورمیانه کار کرد و در ادامهی مأموریتهای خود به عنوان مسوول امور خاورمیانه و مبارزه با تروریسم به ویژه تبعات حادثهی تروریستی ۱۱ سپتامبر در واشنگتن از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۲ م نقش آفرینی کرد.
راب مکِر در بازگشت از این سفر و پس از حوادث ۱۱ سپتامبر، رییس ادارهی مبارزه با تروریسم در وزارت خارجهی انگلیس شد و در ادامه در دهلی نو از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶ مشاورهی سیاسی سفارتخانهی کشورش را عهده دار بود.
او فعالیتهای دیپلماتیک و اقتصادی در کشورهای آفریقایی از قبیل نایروبی، کنیا و سومالی را نیز با عنوان دیپلمات آرام و کمک دهنده به تدوین قانون اساسی در کنیا در کارنامهی خود به ثبت رسانده است.
نیکلاس هاپتون که بود و چه سوابقی داشت؟
نیکلاس هاپتون پیش از انتصاب در ایران، سفیر سابق این کشور در یمن و قطر بود و پیش از پیوستن به وزارت خارجهی انگلیس در سال ۱۹۸۹ هم در سمتهای گوناگونی فعالیت داشت. وی در دولت انگلیس تصدیهایی در ارتباط با امور امنیت ملی را برعهده اشت و از این رو به عنوان یک نیروی امنیتی شناخته میشد.
وی پس از بازگشایی سفارتخانههای انگلیس و ایران از ۳۱ دسامبر سال ۲۰۱۵ مصادف با ۱۰ دی ماه ۱۳۹۴، کاردار جدید لندن در تهران شد.
فعالیتها و اظهارنظرهای وی دربارهی تحریمهای ایران؛ تنها راه برای مجبور کردن تهران به حضور پشت میز مذاکرات هستهیی در سال ۲۰۱۰، درخواست وی از دولت برزیل برای رای مثبت به تحریمهای جدید شورای امنیت علیه ایران در مارس سال ۲۰۱۰، رایزنی با برخی کشورها در حوزههای مختلف دربارهی ایران و ... وی را به یک عنصر امنیتی نشان دار مبدل کرد.
چرا راب مکِر به عنوان جایگزین نیکلاس هاپتون منصوب شده است؟
بررسی سوابق فوق دربارهی این 2 نفر، به وضوح نشان دهندهی واقعیتهای زیر است:
هاپتون یک عنصر امنیتی نشان دار بود؛ اما راب مکر یک دیپلمات با پیشینهیی نسبتاً مبهم است که امور ویژه وی در کنیا و سومالی حکایت از بسترسازی نرم برای تغییر ساختار سیاسی دارد.
بر این اساس، جانشینی مکر به جای هاپتون حکایت از کار ویژهی نفوذ نرم به جای یک عنصر امنیتی محرز دارد.
راب مکر برخلاف نیکلاس هاپتون که بیشتر امنیتی بود، سابقهی آشکار نظامی و تا اندازهیی سابقهی اقتصادی دارد و لندن با توجه به هجوم فرانسه به بازار ایران در دوران پسابرجام، قصد دارد از رقابت با پاریس در این حوزه نیز عقب نماند.