حامد کرزی، رئیس‌‌جهوری پیشین افغانستان برای نخستین بار از واقعیت پشت پرده ورود طالبان به کابل و عدم مقابله نیروهای نظامی با آن‌ها پرده برداشت. به گفته او «طالبان پایتخت افغانستان را نگرفتند بلکه آن‌ها دعوت شده بودند.»

۱۵ اوت سال جاری طالبان به سادگی کابل را فتح کردند و این نکته همواره در قالب یک سوال بی‌پاسخ مطرح می‌شد که نیروهای نظامی آموزش دیده طی ۲۰ سال حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان در روز سقوط کابل کجا بودند؟ حالا پاسخ کرزی تا حدودی به حل معمای آن روز کمک می‌کند.
کرزی به مدت ۱۳ سال پس از سرنگونی طالبان در پی حملات ۱۱ سپتامبر، رئیس جمهوری افغانستان بود. او پس از سقوط کابل در پایتخت ماند و ویدیویی از خودش در کنار اعضای خانواده‌اش منتشر ساخت مبنی بر این‌که در شهر خواهد ماند و به سبک اشرف غنی، رئیس‌جمهوری وقت افغانستان، ترک وطن نخواهد کرد.
کرزی می‌گوید: «من و دیگران با مقام‌های مختلف گفت‌وگو کردیم و به ما اطمینان داده شد. ماجرا از این قرار بود که آمریکایی‌ها و نیروهای دولتی مطمئن بودند که کابل سقوط نمی‌کند.»
مقام‌های آمریکایی تا کنون در این زمینه واکنشی نشان نداده‌اند.
همه کابل را ترک کرده بودند
خبرنگار از کرزی می‌پرسد بنابراین وقتی طالبان به کابل رسیدند، نیروی نظامی آنجا نبود؟
کرزی نیز ضمن تأیید این نکته می‌افزاید: «هیچ مقامی در پایتخت حضور نداشت، نه فرمانده پلیس و نه فرمانده ارتش و نه هیچ واحد دیگری، همه رفته بودند.»
ما افغان‌ها باید خودمان با خودمان به سازش برسیم
رئیس‌جمهوری پیشین افغانستان می‌گوید: «ما مسوول رسیدگی به وضعیت مردم افغانستان هستیم. سال‌هاست که می‌گویم به عنوان افغان‌ها باید در سرزمین خود دور هم جمع شویم و بین خودمان به سازش برسیم و مبتنی بر این سازش با دیگر کشورهای جهان رابطه برقرار کنیم.»
به گفته او «دولت طالبان و ما به عنوان مردم افغانستان باید تمام آنچه را که در داخل کشور لازم است انجام دهیم تا با اتکا بر اراده مردم افغانستان و با گرد هم آوردن همه افغان‌ها، به دولتی برسیم که آحاد مردم افغانستان را نمایندگی کند. زنان به سر کار برگردند و دختران به مکتب بروند، پس هر کاری که برای افغانستان لازم و خوب است باید انجام دهیم و وقتی چنین کنیم جامعه جهانی نیز دیگر دلیلی برای به رسمیت نشناختن ما نخواهد داشت. آن‌ها بدون تردید می‌آیند و وضعیت را می‌بینند و خودشان تشخیص خواهند داد.»
طالبان هم شهروندان افغان هستند
رئیس‌جمهوری پیشین افغانستان درپاسخ به سوالی درباره توصیفش از نیروهای طالبان می‌گوید: «من طالبان را هم افغان توصیف می‌کنم، اما افغان‌هایی که مانند همه افغان‌های دیگر در ۴۰ سال گذشته، دوران بسیار سختی را در زندگی خود پشت سر گذاشته‌اند، ما [همگی] دوره بسیار دشواری از تاریخ افغانستان را پشت گذرانده‌ایم. از هر طرف نیز اشتباهاتی مرتکب شده‌اند جامعه بین‌المللی و آن‌ها که با ما تعامل داشته‌اند نیز اشتباه‌های فاحشی مرتکب شده‌اند.»
پانزده اوت سال ۲۰۲۱ خبر سقوط کابل تیتر اول در تمامی خبرگزاری‌های جهان شد. بسیاری تصور نمی‌کردند که کابل به این زودی‌‌ها سقوط کند. خبر ترک وطن از سوی اشرف غنی نیز موجی از ناامیدی و خشم را در میان شهروندان افغان به وجود آورد.
از آن زمان تا کنون بسیاری از افغان‌های فعال در حوزه‌های هنر، ورزش، روزنامه‌نگاری، نظامی‌ و فعالان مدنی از کشور خارج شده اند و برخی دیگر نیز همچنان در صدد مهاجرت از افغانستان هستند. سازمان‌های بین‌المللی بارها درباره وقوع یک بحران انسانی در این کشور هشدار داده‌اند.
به تازگی جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده نیز از عدم توانایی افغان‌ها برای تشکیل یک دولت فراگیر صحبت کرده است که می‌تواند توافقی از سوی جامعه جهانی به ویژه بعضی از همسایگان افغانستان بر سر تقسیم و حتا تجزیه افغانستان باشد. بازی که در زمان قاجار در ایران نیز به اوج خود رسید.