آیا پلیس فرانسه از طرح دستگیری زم خبر داشت؟
گزارشگران بدون مرز در سالگرد اعدام روح الله زم، مدیر کانال تلگرامی آمد نیوز، از مقامات قضایی در پاریس خواست تا درباره ربودن وی از فرانسه به عراق تحقیق و بررسی قضایی را آغاز کنند.
گزارشگران بدون مرز در اعلامی رسمی در آغاز هفته از دادستانی فرانسه خواست تا «تحقیقات جدی برای روشن شدن همه حقیقت» در اینباره انجام شود.
اما چه ارتباطی بین اعدام روح الله زم در خاک ایران و بازگشایی پرونده قضایی در فرانسه وجود دارد. رضا معینی، مسوول دفتر ایران، افغانستان و تاجیکستان سازمان گزارشگران بدون مرز در اینباره میگوید که این سازمان از همان زمانی که روح الله زم در عراق ربوده شد خواهان تحقیق و بررسی قضایی و پلیس در اینباره شد.»
رضا معینی تأکید میکند که سازمان گزارشگران بدون مرز نزدیک به دوسال روی این پرونده تحقیق کرده و به این نتیجه رسیده است که «روند فریبکاری و اقدام به ربایش روح الله زم در خاک فرانسه انجام گرفته است. بنابراین، این دستگاه قضایی فرانسه است که صلاحیت ملی برای تحقیق و بررسی در اینباره دارد.»
به گفته رضا معینی دو نکته اساسی در این درخواست سازمان گزارشگران بدون مرز از دستگاه قضایی فرانسه نهفته است. «نخست آنکه آغاز ارتکاب جرم در فرانسه بوده است و دوم اخبار تأیید شده و نشده و همچنین مسائل بسیاری در این پرونده نهفته هست که فرانسه باید درباره آن پاسخگو باشد.»
مسوول دفتر ایران، افغانستان، و تاجیکستان سازمان گزارشگران بدون مرز میگوید: «یکی از مسائل، تحت حفاظت بودن روح الله زم توسط نیروهای امنیتی فرانسوی است. ما (سازمان گزارشگران بدون مرز) دلایل و شواهدی که داریم که روند ارتکاب جرم از فرانسه را مشهود کرده است. با این حال به دلیل اینکه خانواده زم در یک سال گذشته بهرغم درخواست ما خواهان طرح شکایت نبودهاند، برای طرح عملی شکایت نیاز به شاکی و نیاز به شواهد مشروط داشتیم.»
رضا معینی در پاسخ میگوید که «پلیس فرانسه در حال حاضر برخی از وسایل شخصی روح الله زم را در اختیار دارد و با این عنوان عملاً روزشمار چگونگی اقدام به فریب و ربایش زم» را میتواند پیگیری کند.
معینی تأکید دارد که «باید روشن و مشخص شود چرا روح الله زم به عراق رانده شد و یا رفت و یا فریب خورد در حالی که تحت حفاظت نیروهای امنیتی بود. باید مشخص شود و تحقیقات پلیس میتواند حقایق بیشتری را درباره جنایتی که جمهوری اسلامی انجام داده، روشن کند. کسانی هستند که از سمت خانواده زم مورد اتهام قرارگرفتند. همچنین نیروهای پلیس هم رسمی و غیررسمی اعلام کردهاند که ما میدانستیم (در جریان بودیم.)
اگر میدانستند که خوب میباید پیشگیری از وقوع جرم میکردند. کاری که امروز باید انجام شود همان تحقیق و بررسی است درباره وضعیت شاهدان، و اتفاقاتی که انجام گرفته است. در واقع باید وضعیت کسانی که در این مسأله ذینفع بودهاند و همچنین شاهدانی که روند ربایش را مشاهده کردهاند مشخص شود.»
مسوول دفتر ایران، افغانستان، و تاجیکستان سازمان گزارشگران بدون مرز درپاریس معتقد است «در یکسال گذشته اخبار و شایعاتی از سوی حتا برخی از دیپلماتهای فرانسوی مطرح شده که همچنان بی جواب ماندهاند و کسی آنها را رد و یا تکذیب نکرده است.»
یکی از مهمترین نکاتی که سازمان گزارشگران بدون مرز را در موضع طرح شکایت قرار داده روند دعوت از روح الله زم به استرالیا و سپس عراق است.
رضا معینی میگوید: « آیا پلیس میدانسته است که دعوتنامه استرالیای زم جعلی است؟ بنابر اطلاعاتی که ما داریم. بله. حتا پلیس مشکوک به این مسأله بوده است. زمانی که زم را به سفارت (استرالیا) بردند و آنجا مطلع شدند از لحن تمسخر مسوولین سفارت استرالیا، و جعلی بودن دعوتنامه احساس کردهاند که شاید همه اینها تلهای برای ترور روح الله زم باشد.» مسوول دفتر ایران، افغانستان، و تاجیکستان سازمان گزارشگران بدون مرز تأکید دارد که پس از همه این اتفاقات شک برانگیز فردی که روح الله زم را به این کشور دعوت کرده بار دیگر او را متقاعد میکند که «برای تو دهنی زدن به بقیه به بغداد برود.»
معینی تأکید میکند که تمام این اطلاعات در اختیار پلیس قرار دارند.
در چندین دهه گذشته بارها سازمان گزارشگران بدون مرز در پروندههای مختلف آزار و سرکوب و کشتار روزنامه نگاران با دستگاههای قضایی همکاری کرده است. این سازمان که مقر آن در شهر پاریس فرانسه است بارها نسبت به پایمال شدن حقوق و سرکوب روزنامه نگاران ایرانی در ۴ دهه اخیر هشدار داده است.
سازمان گزارشگران بدون مرز به عنوان مثال در رابطه با کشتار خبرنگاران و اعدامهای دهه ۶۰ در دادگاه حمید نوری یکی از شاکیان است و اقدام کرده است و اطلاعات بسیار زیادی را به دادستانی داده است.»
رضا معینی در اینباره میگوید: «سازمان گزارشگران بدون مرز در مبارزه با جنایت علیه خبرنگاران تا امروز تا جایی که توانسته در پروندههای متفاوت اقدام کرده است. یکی از مشخصههای حکومت ایران همین بخشودگیهای بین المللی نسبت به کشتارهایی که در دهه نخست انقلاب علیه روزنامه نگاران انجام شده است. اعدامها و سپس قتلهای زنجیرهای و سپس زهرا کاظمی و ستار بهشتی در زندان تا امروز که تعداد این قربانیان به بیش از ۵۰ نفر میرسد.»
وی اضافه میکند: «یکی از وظایف سازمان ما مبارزه با بخشودگی از مجازات است و در این رابطه برای حفظ امنیت خبرنگاران، دستگاههای قضایی را تا آنجایی که بتوانیم به واکنش وادار میکنیم. سازمان گزارشگران بدون مرز به عنوان مثال در رابطه با کشتار خبرنگاران و اعدامهای دهه ۶۰ در دادگاه حمید نوری یکی از شاکیان است و اقدام کرده است و اطلاعات بسیار زیادی را به دادستانی داده است.»
به گفته مسوول دفتر ایران، افغانستان، و تاجیکستان سازمان گزارشگران بدون مرز این نهاد «خواهان تحقیق و بررسی درباره وضعیت روزنامه نگاران اعدامی در زندانها شده است و سپس درباره اعدام و کشتن مختاری و پوینده و پیروز دوانی و زال زاده و مجید شریف و بسیاری دیگر در محافل بین المللی اقدام عملی کرده است تا امروز که درباره زم بدنبال روشن شدن حقیقت است.»