هدف طرح قطب‌نمای استراتژیک چیست؟

بر اساس پیش‌نویس طرح «قطب‌نمای استراتژیک»، اتحادیه اروپا در نظر دارد تا سال ۲۰۲۵ م یک نیروی نظامی مشترک با حضور حداکثر پنج هزار نیرو برای مداخله در طیف وسیعی از بحران‌ها و بدون اتکا به ایالات متحده تشکیل دهد.

در این پیش‌نویس ۲۸ صفحه‌ای نتیجه‌گیری و تأکید شده که «توان آرایش سریع قشون اتحادیه اروپا» باید بر پایه ترکیبی از نیروی زمینی، هوایی و دریایی تشکیل شود تا بسته به نوع بحران پیش آمده بتوان از ترکیب مورد نیاز آن‌ها به سرعت استفاده کرد.
وزرای خارجه و دفاع اتحادیه اروپا بحث و گفت‌وگو درباره پیش‌نویس این طرح را عصر دوشنبه در بروکسل آغاز کردند که روز سه‌شنبه نیز ادامه یافت. هدف آن‌ها این است که تا مارس سال آینده بر سر یک سند نهایی به توافق برسند.
ایتالیا و فرانسه، دو قدرت نظامی اتحادیه اروپا، از این پیش‌نویس استقبال کرده‌اند. البته دیدگاه دولت ائتلافی آلمان نیز که به زودی تشکیل می‌شود، در حصول توافق در مورد این طرح بسیار مهم خواهد بود.
رهبران اتحادیه اروپا دو دهه پیش و برای نخستین بار در مورد تشکیل یک نیروی ۵۰ تا ۶۰ هزار نفری به توافق رسیدند ولی در اجرایی کردن آن ناکام ماندند.
اکنون، جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه ارپا، با ارائه پیش‌نویس «قطب‌نمای استراتژیک» که حاوی دکترین نظامی و دفاعی اتحادیه اروپاست، تلاش تازه‌ای را برای جلب همراهی اعضا برای تشکیل ارتش مشترک اروپایی آغاز کرده است.
بورل در پیشگفتار آن بر «در خطر بودن اتحادیه اروپا» تأکید کرده و نوشته است: «تمامی تهدیدهایی که ما با آن روبه‌رو هستیم در حال تشدید است و ظرفیت تک تک کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای مقابله با آن‌ها نه تنها کافی نیست بلکه رو به کاهش است.»
در پیش‌نویس «قطب‌نمای استراتژیک» آمده است: «ما به سرعت، استحکام و انعطاف‌پذیری بیشتری برای انجام طیف وسیعی از وظایف اتحادیه اروپا در مدیریت بحران‌های نظامی نیاز داریم.»
در این پیش‌نویس همچنین تأکید شده است: «ما باید بتوانیم به تهدیدات قریب‌الوقوع و در مواجهه با یک وقعیت بحرانی واکنش سریع نشان دهیم.»
البته جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده نیز اخیراً چنین اقدامی را مکمل ناتو دانسته؛ هر چند که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا آن را توهین‌آمیز توصیف کرده بود.
اتحادیه اروپا از سال ۲۰۰۷ م یک گروه واکنش سریع را که متشکل از هزار و پانصد نیروی نظامی است، تشکیل داده ولی به‌رغم تلاش برای استقرار آن‌ها در چاد و لیبی، هنوز از آن استفاده‌ای نشده است.
در پیش‌نویس طرح «قطب‌نمای استراتژیک» نیز تأکید شده که تجزیه گروه‌های نظامی به واحدهای کوچک‌تر می تواند آن‌ها را انعطاف‌پذیرتر و قابل استقرارتر کند لذا اتحادیه اروپا نباید به دنبال تشکیل ارتشی بزرگ، کم‌تحرک و غیرمنعطف باشد.
هر چند الزامی به مشارکت تمامی ۲۷ کشور اتحادیه اروپا در ارتش مشترک وجود ندارد ولی تصویب طرح تشکیل آن نیازمند اجماع عمومی کشورهای عضو است.