چالش افغانستان در اجلاس سران شانگهای

چالش افغانستان یکی از موضوعات مهم دستور کار اجلاس سران کشورهای شانگهای در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان بود.

رئیس جمهوری روسیه در این نشست خواستار رفع مسدودیت حساب‌های بانکی دولت افغانستان در کشورهای خارجی و دست بالای دولت‌های منطقه‌ای در پروژه بازسازی و تأمین امنیت افغانستان تحت سلطه طالبان شد.
خروج نیروهای نظامی آمریکایی از افغانستان با استقبال و هم‌زمان نکوهش چین و روسیه روبه‌رو شده بود. بسیاری از رسانه‌های دولتی این دو کشور، پایان حضور نظامیان آمریکایی و هم‌پیمانان غربی آن در افغانستان پس از ۲۰ سال را نشانه «شکست مادی و ایدئولوژیک» ایالات متحده و غرب در منطقه ارزیابی کرده بودند.
ولادیمیر پوتین که از طریق ویدیو کنفرانس در این اجلاس شرکت کرده بود خواستار مشارکت این پیمان با طالبان به‌منظور تحقق وعده‌های امارت اسلامی برای مبارزه با تروریسم شد. پوتین گفت: «واقعاً مهم است که برای آماده کردن شروع گفت‌وگوهای جامع داخلی در افغانستان و همچنین بستن راه تهدیدات تروریستی، قاچاق مواد مخدر و افراط‌گرایی مذهبی، ظرفیت‌های سازمان [همکاری شانگهای] به کار گرفته شود.»
روسیه و چین از امکان گسترش فعالیت گروه‌های اسلام‌گرا در آسیای میانه و چین به شدت نگران هستند. هر دو کشور در دهه‌های اخیر بارها جریان‌های اسلام‌گرا را در مرزهای خود سرکوب کرده‌اند.
رئیس جمهوری روسیه با اشاره به وضعیت دگرگون شده افغانستان افزود: «طالبان عملاً تمام سرزمین افغانستان را کنترل می‌کند. باید رهبران جدید افغانستان را برای وفای به وعده‌های‌شان درباره برقراری صلح، از سرگیری زندگی عادی و تضمین امنیت، تحت فشار گذاشت.»
از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، رهبران این گروه اسلام‌گرای به‌شدت محافظه‌کار از تمایل خود برای برقراری روابط بین‌المللی با همه کشورهای جهان سخن گفته‌اند. با این حال به نظر می‌رسد با توجه به موضع انتقادی غرب نسبت به طالبان، قدرت‌های منطقه‌ای و کشورهای همسایه، بخت بسیاری برای بهره‌برداری سیاسی و اقتصادی از شرایط جدید افغانستان را دارند.
روسیه طالبان را یک سازمان تروریستی می‌داند اما از سال‌ها پیش با این گروه در حال مذاکره است.
چالش پناهجویان
خبرگزاری افق افغانستان گزارش کرد قاسم جومرت توکایف، رییس جمهوری قزاقستان در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای گفته است که قزاقستان از موضع مشترک این سازمان مبنی بر عدم پذیرفتن پناهجویان افغان و پایگاه‌های نظامی کشورهای خارجی حمایت می‌کند.
پس از سقوط سریع بسیاری از ولایات در ماه اوت و پیشروی‌های برق‌آسای طالبان در افغانستان، ده‌ها هزار نفر از شهروندان و حتا نیروهای پلیس و ارتش به کشورهای همسایه گریختند. اتحادیه کشورهای اروپایی نگرانی خود را از آغاز یک موج جدید مهاجرت ابراز کرده‌اند. رهبران اتحادیه و کشورهای اروپایی می‌گویند با همسایگان افغانستان برای جلوگیری از حرکت پناهجویان به سوی اروپا گفت‌وگو می‌کنند.
علاوه بر ولادیمیر پوتین، رهبران ازبکستان و پاکستان هم خواستار رفع انسداد پول‌های بلوکه شده افغانستان در بانک‌های خارجی و ادامه کمک‌های بین‌المللی برای کاهش بحران انسانی در این کشور شدند.