نامه‌ای برای تحریم و کناره گیری!
مشارکت پایین مشکلی برای مشروعیت نظام ایجاد نمی‌کند
۲۳۱ کنشگر سیاسی از شهرها و استان‌های مختلف ایران با انتشار نامه‌ای سرگشاده خواستار تحریم انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ و گذار مسالمت‌آمیز از جمهوری اسلامی شده‌اند.
این نامه که عنوان آن «هم‌آوا برای بایکوت انتخابات خرداد ۱۴۰۰ و گذار خشونت پرهیز از جمهوری اسلامی به حکومت مردم، به وسیله مردم و برای مردم» است را چهره‌های سیاسی، خانواده جان‌باختگان سیاسی در زندان‌های ایران، ناپدیدشدگان قهری، فعالان اجتماعی از صنوف مختلف و کنشگران فرهنگی امضا کرده‌اند.
آن‌ها خود را «نمونه‌ای از رنگین کمان ملت ایران، از دگراندیشان، باورها و ادیان، تیره‌ها و تبارهای گوناگون ایرانی، از استان‌ها و شهرها و روستاهای گوناگون» معرفی کرده‌اند که همچون دیگر شهروندان ایرانی «قربانیان فساد و خشونت و ناکارآمدی حکومت ولایت فقیه و قانون اساسی نظام بسته و دیکتاتوری حاکم» هستند.
محمد نوریزاد، هرمیداس باوند، کورش زعیم، منوچهر یزدی، هاشم خواستار، حشمت‌الله طبرزدی، شهلا انتصاری، نرگس منصوری، رها آجودانی، شکرالله مسیح پور، جواد لعل محمدی، فرنگیس مظلوم، نصرت بهشتی و پوران ناظمی از جمله کنشگران اجتماعی-سیاسی و خانواده جان‌باختگان هستند که این نامه را امضا کرده‌اند. اسامی برده شده سابقه طولانی در ضدیت و مخالفت با نظام جمهوری اسلامی داشته‌اند.
امضاکنندگان نامه خطاب به مردم ایران نوشته‌اند که «برای پاسداری از منافع ملی ایران و حفظ جان و مال مردم، برای گذار خشونت پرهیز و صلح‌جویانه از نظام نابسامان ولایت فقیه و قانون اساسی تحمیلی ضد بشری نظام وی در راستای دستیابی به یک قانون اساسی دموکراتیک سکولار مبتنی بر اعلامیه جهانی حقوق بشر، به نام جنبش همبستگی ملی دموکراتیک و سکولار، انتخابات نمایشی ریاست جمهوری اسلامی ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ را تحریم کنیم تا حکومت ضد مردمی کنونی تداوم نیابد.»
در این نامه به سرکوب اعتراضات مردمی در ۴۲ سال عمر جمهوری اسلامی اشاره شده است. به صورت ویژه اعتراضات مردمی در سال‌های ۱۳۸۸، دی ۹۶ و آبان ۹۸ برجسته شده و از آن‌ها به عنوان اراده مردمی برای مخالفت با «نظام دزدسالارِ دین‌مدار جمهوری اسلامی» یاد شده است.
سعی می‌کنند دمی خوش باشند
عباس علی کدخدایی سخن‌گوی شورای نگهبان روز چهارشنبه یک روز بعد از انتشار این نامه سرگشاده با انتشار توییتی ضمن اشاره به فشارها برای تأیید صلاحیت بعضی افراد در انتخابات ریاست‌جمهوری به صورت تلویحی به تهدید محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور پیشین جمهوری اسلامی، در خصوص تحریم انتخابات واکنش نشان داد.
احمدی‌نژاد که در انتخابات خرداد ۱۴۰۰ نام‌نویسی کرده، تهدید کرده بود که «در صورت رد صلاحیت، نه در انتخابات شرکت می‌کند و نه رای می‌دهد.»
سخن‌گوی شورای نگهبان با اشاره به برخی اخبار و گمانه‌زنی‌ها درباره تأیید صلاحیت‌ها در توییتر نوشت: «این روزها اخبار جعلی پیرامون بررسی صلاحیت‌ها زیاد منتشر می‌شود. برخی با گمانه‌زنی، برخی با خبر محرمانه، و برخی نیز با استناد به منابع آگاه و موثق! به این شایعات دامن می‌زنند. در این
میان عده‌ای هم با تهدید شورای نگهبان سعی می‌کنند دمی خوش باشند!»
کدخدایی سه‌شنبه شب نیز در گفت‌و‌گو با خبرگزاری آسوشیتدپرس با اشاره به نتیجه نظرسنجی‌ها که از پایین‌ترین نرخ مشارکت در انتخابات پیش رو حکایت دارد، گفته بود: «از منظر حقوقی و قانونی مشارکت پایین برای اعتبار و مشروعیت انتخابات هیچ مشکل حقوقی ایجاد نمی‌کند.» او افزود: «شورای نگهبان هیچگاه صلاحیت نامزدها را بر اساس انتقاد و یا اعتراض و به خصوص انتقادهای لفظی بررسی نمی‌کند.»
چند روز قبل یک مرکز افکارسنجی در ایران (ایسپا) در ادامه روند نظرسنجی‌های انتخاباتی در اردی‌بهشت‌ماه ۱۴۰۰ مدعی شده بود، میزان مشارکت در انتخابات پیش رو کم‌تر از ۳۹ درسد خواهد بود که از ابتدای انقلاب اسلامی در ایران تاکنون سابقه نداشته است.
در این شرایط دبیرکل حزب اتحاد ملت نیز با انتشار تویتی خبر از رد صلاحیت مصطفا تاجزاده در شورای نگهبان داد.
در همین رابطه اخبار و گمانه زنی‌هایی در مورد رد صلاحیت محمود احمدی نژاد نیز منتشر شده است! ولی تا زمان تنظیم این خبر، اخبار رسمی در این مورد منتشر نشده است.
در طول یک سال گذشته کارزارهایی همچون «نه به جمهوری اسلامی»، بارها به صورت گسترده در ادبیات سیاسی مردم ایران تکرار شده است.
زمان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران نزدیک است و می‌توان به صراحت گفت که در سه دهه گذشته، فضای جامعه در هیچ دوره‌ای تا این اندازه نسبت به این روی‌داد سیاسی بی‌رغبت نبوده است.
وقایع تلخ سال‌های اخیر که به کشته شدن و حبس و شکنجه تعداد زیادی از شهروندان ایرانی منجر شد، وضعیت بغرنج اقتصادی، تلاش علنی حاکمیت برای یک‌پارچه کردن قدرت در تمام ساختارها و فساد اقتصادی و سیاسی سیستماتیک درون حکومت، شرایطی را شکل داده است که در آن، مردم به بهبود اوضاع از طریق مشارکت در تغییر سرنوشت خود از طریق صندوق رای و شرکت در انتخابات، امیدی ندارند. در صورتی که آیت الله سید ابراهیم رئیسی ریاست قوه قضائیه که جزو ثبت نام کنندگان است با شعار مبارزه علیه فساد و کاهش آمار زندانیان بر صندلی ریاست این قوه نشسته است.
مسیرهای اعتراض مدنی به اوضاع موجود نیز به شدیدترین شکل ممکن بسته شده و شورای نگهبان چنان حلقه خودی‌های نظام را تنگ کرده است که حتا بخش بزرگی از چهره‌های وفادار داخل نظام هم از این دایره بیرون افتاده‌اند.
بازداشت سدها فعال اجتماعی و مدنی اقلیت‌های قومی سراسر کشور در دو سال گذشته، صدور احکام زندان طولانی‌مدت برای فعالان سیاسی، کارگری، زنان، نویسندگان و روشن‌فکران، صدور احکام اعدام و گرفتن اعتراف‌های اجباری و انفعال و ناکارآمدی نهادهای اجتماعی و مدنی حافظ منافع و حقوق مردم، باعث شده است تا جامعه برای مقابله با وضع موجود و اعتراض به آن، به دنبال راهی جدید باشد؛ یکی از این راه‌ها، «رای ندادن» به‌عنوان روشی برای با چالش مواجه کردن مشروعیت نظام جمهوری اسلامی است.
در طول یک سال گذشته کارزارهایی همچون «نه به جمهوری اسلامی»، «رای بی رای» و «رای نمی‌دهم» بارها به صورت گسترده در ادبیات سیاسی مردم ایران تکرار شده است و همه آن‌ها در مجموع این هدف را دنبال کرده‌اند: تحریم انتخابات، مشارکت نکردن در تأیید چهره‌های فرمایشی نظام و پشت کردن به جریانی که مجری «انتصابات» نظام اسلامی به نام انتخابات مردمی.
فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی در اظهار نظری کم‌سابقه نسبت به مذاکرات تهران و ریاض ابراز «امیدواری» کرد.
فیصل به فرحان که برای شرکت در اجلا‌س‌های بین‌المللی در پاریس حضور دارد، به خبرگزاری فرانسه گفت: «مذاکراتی انجام داده‌ایم، در مراحل اولیه قرار داریم، اما امیدوار هستیم.»
خبر مذاکرات محرمانه ایران و عربستان در عراق نخست به طور غیررسمی مطرح شد و سپس مقامات در دو کشور انجام این گفت‌و‌گو‌ها را تأیید کردند.
گفته می‌شود مصطفا الکاظمی، نخست‌وزیر عراق که اخیراً به ایران و عربستان سفر کرده بود، روند مذاکرات بین تهران و ریاض را تسهیل کرده است. این مذاکرات تا ماه گذشته محرمانه نگهداشته شده بود اما سرانجام در ۹ آوریل، فایننشال‌تایمز آن را علنی کرد.
شاهزاده فیصل بن فرحان با تأکید دوباره بر این‌که مذاکرات در مراحل اولیه قرار دارد، گفت: «اگر ایرانیان منافع خود را در روابط خوب با همسایگان ببینند، می‌توانم امیدوار باشم.»
او در پاسخ به پرسشی درباره تأثیر انتخابات ریاست‌جمهوری ایران بر این روند گفت: «تأثیر چندانی نخواهد داشت.»
وزیر امور خارجه عربستان سعودی گفت: «برآورد ما این است که سیاست خارجی ایران را رهبر جمهوری اسلامی تعیین می‌کند. پس تغییر بنیادینی اتفاق نخواهد افتاد.»
او در ادامه گفت: «شاید برخی تغییرات در نمایندگانی که چهره سیاست خارجی هستند روی دهد، اما در نهایت آنچه در عمل اتفاق می‌افتد اهمیت دارد که از سوی رهبر جمهوری اسلامی هدایت می‌شود.»
شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی نیز پیش‌تر از روابط خوب با ایران سخن گفته و خاطرنشان کرده بود که ریاض به دنبال خصومت دائمی با ایران نیست.
مقامات در تهران نیز می‌گویند خواستار بهبود روابط هستند که پس از حمله به کنسولگری عربستان سعودی در ایران دچار تنش شده است.
