غرب بالکان به محدوده‌ی خاکستری تبدیل شده

ادی راما، نخست‌وزیر آلبانی به‌تازگی برای سومین بار در این سمت قرار گرفته است. درخواست این کشور برای عضویت در اتحادیه اروپا امسال هم در کانون مناظره‌های انتخابات پارلمانی این کشور بود.

به‌منظور آگاهی‌یافتن از کم‌وکیف مذاکرات عضویت آلبانی در اتحادیه اروپا، گفت‌وگویی با ادی راما، نخست وزیر این کشور ترتیب داده شد که مشروح آن را در زیر می‌خوانید.
درخواست آلبانی برای پیوستن به اتحادیه اروپا، در نخستین نشست مذاکرات میان رهبران آلبانی و رهبران اتحادیه گامی به پیش برداشته شده است. گام اخیر تا چه اندازه اهمیت دارد؟
گفتنش دشوار است، چون باید این گام‌ها را چندسال پیش بر می‌داشتیم و دوباره و دوباره تلاش می‌کردیم. اما این اتفاق به‌خاطر شیوه‌ی کار داخلی شورای اروپا نیفتاد و امیدواریم که این‌بار مثل سابق نباشد اما می‌دانیم که کار در نهایت آسان نیست.
اگر مذاکرات به بن‌بست برسد چه خواهید کرد؟
برنامه‌ی خاصی نداریم غیر از آن که دوباره کارمان را برای رسیدن به این هدف ادامه می‌دهیم چون برای ما عضویت در اتحادیه اروپا فقط یک مقصود یا هدف سیاسی نیست، اروپا برای ما حکم دین و ایمان را دارد و در آلبانی کسی به دین و ایمانش خیانت نمی‌کند. حقیقت این است که اتحادیه اروپا یک تعهد و پیمان است و ما در عین‌حال مدیون این‌که آن را به‌دست فرزندان‌مان برسانیم و برای همین است که فقط و فقط سخت تلاش خواهیم کرد تا آلبانی را به یک کشور کارآمد اروپایی تبدیل کنیم.
یکی از وعده‌های سیاسی شما از ابتدای کارتان عضویت آلبانی در اتحادیه اروپا بوده است، حالا که این‌ همه سال گذشته، عضویت در اروپا برای آلبانی چه اهمیتی دارد؟
این عضویت به اندازه‌ی همان روز اول برای ما اهمیت دارد، آلبانیایی‌ها هرگز از کوشش برای پیوستن به اروپا خسته نشده‌اند، البته به‌دنبال این تلاش‌ها ناامیدی‌هایی هم آمده و اروپا هم در وفاکردن به وعده‌هایش چندان خوب عمل نکرده است. اما ما تکلیف خودمان را انجام داده‌ایم و انجام می‌دهیم و گفته‌ام اروپا برای ما همان است که به‌هنگام خروج‌مان از کمونیسم بود. در تاریخ‌ معاصر ما، این نخستین بار است که خودمان مسیرمان را انتخاب می‌کنیم. پیش از این هرگز این حق انتخاب را نداشته‌ایم. دیگران برای ما انتخاب می‌کردند و در محیط‌های مختلفی قرار گرفته‌ایم که هیچ‌کدام آن محیطی که خودمان می‌خواستیم یعنی اتحادیه اروپا نبوده است.
حال که عضویت شما در اتحادیه اروپا بیش از انتظار طول کشیده گویا غرب بالکان به آوردگاه قدرت‌های خارجی تبدیل شده است. موضع آلبانی در این میان چیست؟
منطقه غرب بالکان از آنجا که هنوز به‌طور کامل به بخشی از اتحادیه اروپا تبدیل نشده است، به محدوده‌ای بینابینی و خاکستری تبدیل شده که دیگر بازیگران منطقه‌ای را به خود جذب می‌کند، بازیگران ثالثی که خوش‌نیتی اتحادیه اروپا را ندارند و به ارزش‌ها و اصول اروپایی چندان مقید نیستند. اما با این‌حال من هیچ‌گونه خطر فوری را متوجه آلبانی نمی‌بینم چون آلبانیایی‌ها هوادار دوآتشه‌ی غرب و اتحادیه‌ی اروپا هستند. اما دیگر کشورهای منطقه‌ی ما کم‌وبیش ناگزیرند با نفوذ و تأثیر بازیگران دیگر دست‌وپنجه نرم کنند.
آلبانی طی چند سال گذشته، به‌ویژه در زمینه‌ی مبارزه با فساد و ایجاد اصلاحات، شاهد تغییرات عمده در قانون اساسی خود بوده و وضعیت آن بهتر شده اما این کافی نیست. فکر می‌کنید آلبانی، به‌ویژه در زمینه‌ی تحقق حاکمیت قانون، چقدر پیشرفت کرده است؟
میان عضویت در اتحادیه اروپا و ورود تمام‌وکمال به مذاکرات عضویت در این اتحادیه تفاوت زیادی هست. ما امروز آماده‌ی آن نیستیم که عضو اتحادیه اروپا بشویم، شکی در این نیست. اما امروز در جایگاهی هستیم که بتوانیم به‌طور کامل وارد مذاکرات عضویت بشویم و نقطه‌ی تناقض‌آمیز کار این‌جاست، یعنی همین‌جاست که اروپا گاه به ما بی‌اعتنایی و حتا با ما دورویی می‌کند، چون آلبانی شایسته ورود تمام‌وکمال به مسیر مذاکرات عضویت هست. همین و بس.
آیا فکر می‌کنید پیشرفتی که به آن اشاره کردید به انتخاب‌ شدن دوباره‌ی شما کمک کرده است؟
فکر می‌کنم مردم آلبانی به‌روشنی می‌دانند که کار من هنوز در این زمینه تمام نشده و بنابراین سومین دوره تصدی من دوره اتمام این کار است،‌ و معنایش پاداش‌ گرفتن برای وعده‌ها یا کارهای ناتمام نیست.
مایلم به مسأله‌ی توسعه‌ی مرزهای اروپا در غرب بالکان بپردازم. سندی غیررسمی در بروکسل دست‌به‌دست می‌شود که در آن ادعا شده باید مرزهای غرب بالکان را دوباره ترسیم کرد. رئیس جمهوری مقدونیه در این‌باره گفت که چنین کاری فاجعه‌بار خواهد بود. نظر شما درا ین‌باره چیست؟
برداشت من بسیار روشن است تا جایی که به ما مربوط می‌شود، و البته منظورم از این «ما» تمامی بازیگران است، چه اتحادیه اروپا و ایالات متحده، چه بازیگران منطقه‌ای، تا جایی که به ما مربوط می‌شود، اگر با یک روی‌کرد بسیار روشن و واضح با وضعیت کنونی برخورد نکنیم، ناکامی به‌بار خواهد آورد و سروکله‌ی انواع ایده‌ها و نظرات عجیب و ابلهانه پیدا خواهد شد، چون وضعیت کنونی گزینه‌ به حساب نمی‌آید. وقتی اختلاف‌نظرهای جدی با هم داریم، باید قبول کنیم که اختلاف داریم اما باید در عین‌حال بکوشیم که با همکاری در این منطقه نوعی ناحیه‌ی شنگنِ کاملاً کارآمد ایجاد کنیم که آزادی‌های رفت‌وآمد اروپا‌ تماماً در آن جریان داشته باشد.