از زمان انتشار اخبار و تصاویر انفجار در بیروت، این پرسش مطرح شده است که چه چیزی در انبار شماره ۱۲ بندر بیروت بود که انفجاری به آن وسعت و ویرانی را در پی‌داشت.

گرچه در ابتدا گمانه‌زنی‌های بسیاری از انفجار در انبار نگه‌داری وسایل آتش بازی و ترقه تا انفجار یک سوله نظامی مطرح می‌شد اما مقامات بلندپایه لبنان با اعلام این‌که انفجار در انبار نگه‌داری نیترات آمونیوم صورت گرفته، به گمانه‌زنی‌ها پایان دادند.
پرسش‌های بعد اما این بود که این حجم از نیترات آمونیوم از کجا آمده است؟ و چرا باید به مدت ۶ سال در یکی از انبارهای بندر بیروت نگه‌داری شود؟
تحقیقات و افشای اطلاعات بعدی اما تا حدودی ماجرا را روشن کرد. این کشتی در واقع در سال ۲۰۱۳ و با بیش از ۲۰۰۰ تن نیترات آمونیوم در بندر بیروت پهلو گرفت و در پی آن ماجراهای دیگری پیش آمد.
صاحب کشتی اما درگیر پرونده قضایی این کشتی می‌شود و از این رو کشتی در بیروت می‌ماند و قادر به ترک بندر نمی‌شود.
ماجرا از کجا شروع شد؟
سال ۲۰۱۵ یک نشریه که به طور ویژه به انتشار گزارش‌‌هایی در خصوص دعاوی و مشاجره‌های حقوقی کشتی‌ها می‌پردازد، از رها شدن یک کشتی در بندر بیروت خبر داده بود و ماجرای آن را به‌طور گسترده‌تر به رسانه‌ها کشانده بود.
این نشریه نوشته بود که این کشتی در سال ۲۰۱۳ یک محموله ۲۷۵۰  تنی از نیترات آمونیوم را از گرجستان بارگیری کرده است. کشتی هم‌زمان تحت پرچم مولداوی فعالیت می‌کرد و قرار بود که محموله خود را به موزامبیک ببرد اما به خاطر مشکل فنی، در بیروت لنگر انداخته بود.
اتحادیه دریانوردان روسیه در آن زمان مقالاتی در خصوص این کشتی و محموله آن منتشر کرده بود زیرا که خدمه این کشتی از اتباع روسیه بودند و صاحب کشتی حقوق آن‌ها را پرداخت نمی‌کرد. از این رو نشریه اتحادیه دریانوردان روسیه به این موضوع می‌پرداخت و از نگرانی خدمه از محموله سخن به میان آمده بود.
برای کسب اطلاعات بیش‌تر در این زمینه با لوید لیست یک آژانس اطلاعات دریایی تماس گرفته شد که آن‌ها در پاسخ از حکم صادر شده توسط دادگاهی در بیروت گفتند که کشتی و محموله آن را توقیف کرده بود و این‌که صاحب محموله نیز از پی‌گیری ماجرای کشتی و محموله آن بی‌انگیزه شده بود.
این محموله در آن زمان هم‌چون یک انبار باروت در درون کشتی و بر روی ساحل بیروت قرار داشت.
مسوولان بندر ظاهراً به دلیل این‌که کشتی حاضر به پرداخت قبض‌های خود، یعنی حدود ۱۰۰۰۰۰ دلار، نشده بود توسط مقامات بندری کشتی توقیف می‌شود. در گیر و دار حقوقی میان مسولان بندر و مالک کشتی که ناپدید شده بود، خدمه کشتی بر روی کشتی مانده و اجازه خروج از کشتی را نداشتند.
این‌جا بود که نشریه اتحادیه دریانوردان روسیه گزارش‌هایی از وضعیت آنان منتشر می‌کرد. سرانجام در سال ۲۰۱۴ خدمه کشتی یک وکیل محلی گرفتند و موفق شدند کشتی را ترک کنند.
ماجرا به کجا رسید؟
اسنادی که گمرک بیروت و یکی از نمایندگان مجلس لبنان به نام سلیم عون منتشر کردند، نشان می‌دهد که در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ نگرانی‌هایی از تجزیه نیترات آمونیوم و شرایط هوای گرم بیروت و روی دادن حادثه‌یی وجود دارد. اسناد هم‌چنین نشان می‌دهد که با در نظر گرفتن نگرانی‌های به وجود آمده، مسوولان گمرک در فکر این هستند که آیا توان صادرات و فروش این محموله را دارند یا نه؟
هر چه بود از سال ۲۰۱۶ که نگرانی‌ها در خصوص نگه‌داری این حجم از نیترات آمونیوم در بیروت احساس شد تا روز ۴ اوت ۲۰۲۰ که این محموله در یک انفجار مهیب جان ده‌ها نفر را گرفت، هزاران نفر را زخمی شدند و ۳۰۰۰۰۰ نفر را بی خانمان کرد، مسوولان برای خلاصی از آن کاری انجام نداده بودند.