پنجاهمین سالگرد کشتار در المپیک مونیخ و موضوع پرداخت غرامت به خانواده قربانیان در حالی طی روزهای گذشته مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت که این روی‌داد نقطه عطفی در زمینه مقابله با حوادث تروریستی محسوب می‌شود.

این حمله در ساعات اولیه روز پنج سپتامبر سال ۱۹۷۲ با حمله هشت مرد مسلح به تفنگ‌های کلاشنیکوف و نارنجک به دهکده المپیک آغاز شد. مهاجمان از اعضای گروه «سپتامبر سیاه» از زیرمجموعه‌های سازمان آزادی‌بخش فلسطین بودند. هدف آن‌ها گروگان گرفتن ورزش‌کاران اسرائیلی برای طرح درخواست آزادی ۲۳۴ زندانی فلسطینی و دو زندانی گروه آلمانی و چپ‌گرای «بادر-ماینهوف» بود.
این مأموریت تروریستی تنها ۲۰ ساعت پس از آغاز آن با کشته شدن پنج نفر از گروگانگیران، ۱۱ عضو کاروان اسرائیل در بازی‌های المپیک و یک مأمور پلیس آلمان غربی به شکست انجامید.
با این حال حمله به بازی‌های المپیک ۱۹۷۲ نگاه کشورهای غربی به خطر حملات تروریستی را با توجه به پخش زنده تلویزیونی و گزارش لحظه به لحظه از این روی‌داد تغییر داد.
گروگانگیری چگونه آغاز شد؟
هشت عضو مسلح گروه «سپتامبر سیاه» خود را به نرده‌های حفاظتی دهکده المپیک مونیخ رساندند و با بالا رفتن از آن‌ها وارد این محوطه شدند. آن‌ها موفق شدند وارد دو آپارتمانی شوند که ورزش‌کاران اسرائیلی در آن مستقر بودند.
در لحظات ابتدایی بین مهاجمان و ورزش‌کاران اسرائیلی درگیری روی داد اما در نهایت مهاجمان پس از زخمی کردن مربی تیم کشتی اسرائيل توانستند تعداد بیشتری از ورزش‌کاران را به گروگان بگیرند.
گروگانگیرها که چهره خود را پوشانده بودند پس از درگیر شدن با ورزش‌کاران اسرائیلی موشه واینبرگ، کشتی‌گیر و یوزف رومانو، وزنه‌بردار اسرائیلی را به قتل رساندند.
آن‌ها ۹ گروگان دیگر را با ضرب و جرح به داخل یکی از اتاق‌ها بردند. هشت نفر دیگر از اعضای کاروان ورزشی اسرائيل یا در قسمت‌هایی از آپارتمان مخفی شدند یا از محل فرار کردند. ورزش‌کاران اهل اروگوئه و هنگ‌کنگ که در همان مجموعه آپارتمان‌ها اسکان یافته بودند آزاد شدند.
دولت اسرائیل از ابتدا در واکنش به درخواست آزادی زندانیان فلسطینی اعلام کرد که با گروگانگیرها مذاکره نخواهد کرد. این در حالی است که دولت آلمان غربی پیشنهاد دریافت «نامحدود» پول و گروگان‌های جایگزین را با گروگانگیرها در میان گذاشت اما آن‌ها هر دو پیشنهاد را رد کردند.
نزدیک به سه هزار مأمور پلیس در دهکده المپیک لحظه به لحظه اوضاع را تحت نظر داشتند. آلمان غربی همچنین شماری از تک‌تیراندازها را در اطراف محل گروگانگیری مستقر کرد.
عملیات نافرجام نجات در دهکده المپیک و پایگاه ناتو
پلیس آلمان غربی به دنبال افزایش تنش تصمیم گرفت تا چند افسر مأمور نفوذ به محل گروگانگیری و نجات جان گروگان‌ها کند. این افسرها به دنبال تهدید گروگانگیرها به کشتن ورزش‌کاران اسرائیلی مجبور به عقب‌نشینی شدند.
مقامات آلمان غربی سپس با درخواست گروگانگیرها برای انتقال آن‌ها به همراه گروگان‌های‌شان به قاهره موافقت کردند. مسوولان آلمان غربی امیدوار بودند تا به این ترتیب گروگانگیرها را به همراه گروگان‌ها به یکی از پایگاه‌های ناتو در کشورشان منتقل کنند تا در آنجا بتوانند ورزش‌کاران اسرائیلی را آزاد کنند.

پلیس آلمان غربی از شمار گروگان‌گیرها آگاه نبود و آمادگی لازم را نیز برای انجام چنین عملیاتی نداشت. به این ترتیب عملیات در پایگاه ناتو نیز موفق نبود و گروگان‌گیرها بر روی ورزش‌کاران اسرائیلی آتش گشودند و نارنجک‌های خود را در بالگردها منفجرها کردند. هر ۹ گروگان اسرائیلی به همراه یک افسر پلیس آلمان در این درگیری کشته شدند.
از هشت عضو مسلح گروه «سپتامبر سیاه» پنج نفر کشته و سه نفر دیگر از سوی پلیس آلمان غربی بازداشت شدند. عمل‌کرد پلیس و مقامات آلمان غربی در جریان این حوادث از سوی اسرائیل مورد انتقاد قرار گرفت. این در حالی است که مسوولان آلمان غربی امیدوار بودند تا برگزاری بازی‌های المپیک مونیخ خاطره بازی‌های المپیک ۱۹۳۶ در دوران حکومت نازی‌ها را به فراموشی بسپارند.
خانواده قربانیان گروگان‌گیری در المپیک ۱۹۷۲ بارها از مقامات آلمان غربی به دلیل ناتوانی‌شان در تأمین امنیت دهکده المپیک انتقاد کردند. دولت آلمان غربی همچنین به نادیده گرفتن هشدارهای اسرائیل درباره احتمال حمله به بازی‌های المپیک مونیخ و عدم پذیرش پیشنهاد اسرائیل برای کمک به مهار گروگانگیران متهم شد.
تصمیم کمیته بین‌المللی المپیک برای ادامه بازی‌ها پس از کشته شدن ورزش‌کاران اسرائیلی نیز با انتقادهای زیادی روبه‌رو شد.
خانواده‌های قربانیان همچنان پس از نیم‌قرن پرسش‌های زیادی درباره حوادث المپیک سال ۱۹۷۲ و عمل‌کرد مسوولان آلمان غربی در آن زمان مطرح می‌کنند. آن‌ها تهدید کرده بودند که در صورت عدم دستیابی به توافق برای دریافت غرامت در مراسم پنجاهمین سالگرد این گروگانگیری شرکت نخواهند کرد.
در نهایت دولت فدرال آلمان با پرداخت ۲۸ میلیون یورو غرامت به خانواده قربانیان موافقت کرد. مراسم پنجاهمین سالگرد حمله به ورزش‌کاران اسرائیلی در المپیک مونیخ روز دوشنبه با حضور فرانک والتر اشتاین مایر، رئیس‌جمهوری آلمان و اسحاق هرتزوگ، هم‌تای اسرائیلی او برگزار شد.
چرا گروگانگیری مونیخ نقطه عطفی در تاریخ حملات تروریستی بود؟
تخمین زده می‌شود که حدود ۹۰۰ میلیون نفر حوادث روزهای پنجم و ششم سپتامبر سال ۱۹۷۲ در مونیخ و پایگاه ناتو را به طور لحظه به لحظه از گیرنده‌های تلویزیونی دنبال کردند. پوشش لحظه به لحظه حمله‌ای تروریستی بعدها در جریان دیگر حملات تروریستی از جمله حملات ۱۱ سپتامبر در آمریکا تکرار شد.
از سوی دیگر توجه رسانه‌ای به گروگانگیری خونین مونیخ باعث شد تا تعداد حملات تروریستی طی سال‌ها و دهه‌های بعد افزایش یابد. بسیاری از عاملان حملات تروریستی با حوادث المپیک مونیخ دریافتند که چنین حملاتی می‌تواند توجه عمومی به خواسته‌های آن‌ها را جلب کند و دولت‌ها را تحت فشار قرار دهد.
پنجاهمین سالگرد گروگانگیری در المپیک مونیخ هرچند منجر به بسته شدن پرونده پرداخت غرامت قربانیان شد اما منشاء اصلی آن یعنی اختلاف فلسطینی‌ها با اسرائیل و درگیری‌ها بین دو طرف همچنان پس از نیم قرن قربانی می‌گیرد.