مناقشه ژاپن و کره‌جنوبی بر سر چیست؟

معادن چند سد ساله طلا و نقره که زیر یک کوه شکاف خورده در جزیره ژاپنی سادو واقع شده‌اند زمینه نزاع دیپلماتیک تازه‌ای را میان توکیو و سئول فراهم کرده‌اند.

گفته می‌شود که قدیمی‌ترین معادن جزیره سادو واقع در سواحل شمال غربی ژاپن، از اوایل قرن دوازدهم شروع به کار کردند و عملیات استخراج از آن‌ها تا پس از جنگ جهانی دوم ادامه یافت.
ژاپن بر این باور است که قدمت طولانی و تکنیک‌های استخراج دستی مورد استفاده قرار گرفته در دوران پیش از صنعتی و مکانیزه شدن، دلایل موجهی برای قرار گرفتن معادن طلا و نقره جزیره سادو در فهرست میراث جهانی یونسکو است.
در همین راستا، توکیو در سال جاری رسماً از یونسکو درخواست کرد تا سه سایت استخراج طلا و نقره در سادو که طی سال‌های ۱۶۰۳ تا ۱۸۷۶ به رغم استفاده از تکنیک‌های دستی بیشترین بهره‌وری را داشته‌اند را به فهرست میراث جهانی خود اضافه کند.
اما آنچه که ژاپن تلاش بر کتمان آن دارد و به نوعی سبب تحریک سئول شده، این موضوع است که حدود ۱۵۰۰ کارگر کره‌ای در طول جنگ دوم جهانی برای بهره‌برداری از معادن جزیره سادو به کار گرفته شده بودند.
نحوه به کارگیری این کارگران به محل اختلاف و مناقشه تبدیل شده است؛ هر چند که بنا به برخی ادعاها اغلب این کارگران به صورت داوطلبانه قراردادهایی را برای کار در معدن امضا کرده بودند.
به گفته کوئیچیرو ماتسورا، دبیر کل سابق یونسکو که خود از نامزدی معادن سادو برای قرار گرفتن در فهرست میراث جهانی حمایت می‌کند، شرایط کار در این معادن به رغم دستمزد بالا بسیار سخت بوده و به همین دلیل اغلب مردم، از جمله بسیاری از ژاپنی‌ها، به دنبال استخدام برای کار در آنجا بودند.
اما برخی دیگر ادعا می‌کنند که شرایط استخدام به خصوص برای کره‌ای‌‌ها چیزی شبیه کار اجباری بوده و با این دست از کارگران به نحوی متفاوت‌تر نسبت به معدن‌چیان ژاپنی رفتار شده است.
تویومی آسانو، استاد تاریخ سیاسی در یکی از دانشگاه‌های توکیو ضمن تأیید رفتار تبعیض آمیز صورت گرفته نسبت به کارگران کره‌ای می‌گوید: «شرایط کاری کره ای‌ها بسیار بدبود و خطرناک‌ترین کارها به آن‌ها سپرده می‌شد.»
اختلافات متعدد تاریخی که به زمان استعمار شبه جزیره کره توسط ژاپن طی سال‌های (۱۹۱۰تا ۱۹۴۵) برمی‌گردد، از سال‌ها پیش روابط بین توکیو و سئول را خدشه دار کرده است.
کره جنوبی در تازه‌‌ترین مناقشه با همسایه خود کارگروهی را مأمور تلاش برای به شکست کشاندن پروژه توکیو برای ثبت معادن جزیره سادو در فهرست میراث جهانی یونسکو کرده است.
یونسکو سال گذشته از ژاپن خواسته بود تا با درپیش گرفتن تدابیری بازدیدکنندگان از معادن تاریخی جزیره سادو را نسبت به این حقیقت آگاه کند که «شمار زیادی از کارگران کره‌ای و عده‌ای دیگر از کارگران بر خلاف میل باطنی مجبور به کار در شرایط سخت در این معادن شده‌ بودند.
دبیر کل سابق یونسکو می‌گوید که ژاپن «باید از تکرار اشتباه مشابه در سادو اجتناب کند». ماتسورا تأکید دارد که توکیو باید صادقانه و به طور دقیق‌تر نسبت به نحوه کار و زندگی کارگران کره‌ای در معادن طلا و نقره سادو اطلاع‌رسانی کند.