خانهای که دلسوز ندارد
مردم کرمان چشم انتظار مرمت خانه شهر
خانه شهر کرمان به دلیل معماری و نقشی که دارد، در تاریخ معاصر کرمان یکی از بناهای مورد توجه مردم این شهر است اما این خانه به دلیل عدم مرمت در حال تخریب است.
تا همین چند سال قبل بود که اکثر مراسم فرهنگی شهر کرمان در خانه شهر برگزار میشد، سالنی خاطره انگیز برای مردم که اکثر رویدادهای فرهنگی و اجتماعی و گاه سیاسی کرمان در آن رقم خورده است.
هر چند میراث فرهنگی کرمان تا کنون اقدام مؤثری برای بازسازی این بنا انجام نداده است اما یک حرکت میراث فرهنگی موجب شد این خانه از تخریب سد درسدی نجات پیدا کند.
در حالی که برخی از مسوولان کرمان سعی داشتند متأثر از ساخت سازههای بلند مرتبه استانداری و شهرداری این بنا را تخریب کنند اما اقدام فوری رسانهها و حساس سازی جامعه و ورود میراث فرهنگی و ثبت ملی این بنا که در سال ۹۵ انجام شد خانه شهر را از نابودی نجات داد.
اما از آن زمان تا کنون این موقوفه گنجعلیخان به حال خود رها شده است، کاربری ساختمانهای اداری این بنا که به شورای شهر اختصاص یافته بود نیز متوقف و شورای شهر به مکانی جدید منتقل شد.
مرمت خانه شهر در اولویت نیست
هر چند شهرداری وقت کرمان از کلید خوردن مرمت خانه شهر در سال ۹۸ خبر داد اما کافیست حتا از بیرون به این بنا نگاه کنید تا متوجه شوید که این خانه در حال ریزش است و به نظر نمیرسد حتا نزدیکی این بنا به استانداری و شهرداری باعث شده باشد مسوولان مرتبط برای مرمت خانه شهر اولویتی در خصوص تخصیص اعتبار در نظر گرفته باشند.
طبق معمول اوقاف نیز مسوولیتی در قبال مرمت و نگهداری موقوفات در نظر نمیگیرد و وظیفهای برای خود متصور نیست. در این شرایط آینده این بنای ارزشمند کرمان مشخص نیست و آنچه که در حال حاضر اطمینان بخش است اینکه مسوولان فعلاً به دلیل ثبت ملی از تخریب آن دست کشیدهاند.
در حالی خانههای تاریخی کرمان یکی پس از دیگری با وجود قدمت و سابقه تاریخی در حال تخریب هستند، که حراست از خانه شهر کرمان که دقیقاً در چند متری آن ساختمانی بزرگ برای استقرار استانداری کرمان در حال ساخت است و شهرداری هم در چند ده متریاش ساختمانی بزرگ ساخته است کمی سخت به نظر میرسد، هر چند با ثبت ملی این بنا امکان تخریب آن از بین رفته است اما عدم مرمت خانه شهر خودش میتواند عاملی مهم در مسیر تخریب تدریجی باشد.
نماد فرهنگ معاصر کرمان را فراموش کردهاند
اما نکته کنونی این بنا عدم تخصیص اعتبار برای مرمت است و مسوولان میگویند که اعتبارات به پروژههای اولویت دارتر اختصاص یافته است و اما نکته عجیب اینکه بخشی از اعتبارات مرمت این بنا به اداره کل زندان کرمان و ایجاد حصار دیوارهای زندان مرکزی کرمان اختصاص یافته است!
این بنا در سال ۱۳۴۸ ساخته شده و از نظر معماری به خصوص در نمای بنا بسیار ارزشمند است.
خانه شهر کرمان در مکانی کاملاً فرهنگی در کنار حسینیه ثارالله، بوستان قدیمی شهر تماشا، سینما، کانون اندیشه بنا شده و بسیاری از رخدادهای فرهنگی و اجتماعی کرمان طی نیم قرن اخیر در این مکان برگزار شده و به همین دلیل دارای ارزش بسیار بالایی است.
دو ساختمان بلند مرتبه در عرصه بنای ثبت ملی
دو ساختمان جدید در عرصه این بنای ثبت ملی در حال ساخت است که موجب شده این بنا با خطر تخریب مواجه شود.
شدت تخریب تا به حدی است که احتمال ریزش سقف و نمای بنا وجود دارد اما روند مرمت این بنای تاریخی با تأخیر قابل توجه همراه شده است.
در شهری تاریخی مانند کرمان که وجود بناهای تاریخی از اهمیت خاصی برخوردار است متأسفانه طی دو سال اخیر اعتبار مناسبی برای مرمت و بازسازی در نظر گرفته نشده به طوری که بناهای در حال تخریبی مانند تخت درگاه قلی بیگ و یا بازار و گنبد شاه نعمت الله و مشتاقیه کرمان طی این مدت در حال تخریب رها شدهاند.
اینکه نگهداری و مرمت این بناها در اولویت قرار ندارد و اعتبارات نیز به ادارات دیگر تزریق میشود مسألهای است که جای سوال دارد.
شهردار کرمان نیز در این خصوص با اطمینان دادن به مردم و رسانهها در خصوص عدم تخریب خانه شهر کرمان تأکید کرد: چون این بنا ثبت ملی است امکان تخریب آن وجود ندارد.
سعید شعربافتبریزی همچنین از اختصاص بخشی از اعتبارات مرمت این بنا به اداره کل زندانها حمایت کرد و گفت: در بخشی از بیرون این زندان به دلیل احداث پل امکان پرتاپ مواد مخدر به داخل زندان وجود دارد که باید با ایجاد حصار از این اقدام جلوگیری کرد.
وی از وجود اعتبارات استانی برای مرمت این بنا به ارزش ۳ میلیارد تومان خبر داد و افزود: البته این ردیف اعتباری شارژ نشده و و اعتبارات بعضاً به پروژههای مهمتری مانند بافت تاریخی کرمان اختصاص یافته است.
وی با اشاره به محدودیتهای اعتباری گفت: در این خصوص باید به اولویتهای شهر توجه بیشتری نشان داد.
وی در خصوص احداث ورودی استانداری کرمان و امکان بروز مشکل برای خانه شهر گفت: در این خصوص مذاکرات لازم با استانداری انجام شده است و اجازه هیچ گونه صدمهای به بنا داده نخواهد شد.
وی گفت: بنده تأکید میکنم اعتباری برای مرمت این خانه از استانداری هیچ اعتباری برای مرمت خانه شهر اختصاص نداده است به همین دلیل امکان شروع مرمت را هم نداریم.
طبق معمول میراث فرهنگی استان کرمان نیز در این خصوص سکوت کرده است و البته مکانهای تاریخی و مهمتر در حال تخریب هم در استان وجود دارد که میراث فرهنگی برای مرمت و نگهداری اضطراری آنها هم پول ندارد.
از اولویت خارج شدن مرمت و بناهای تاریخی کرمان تهدیدی جدی برای گردشگری استان کرمان است که باید چارهای برای آن اندیشیده شود.