در هر دو دوره همه‌گیری، بی‌کفایتی حاکمان ایران مرگ سدها هزار تن از مردم را رقم زد.

مرگ‌و میر ناشی از کرونا در ایران به وضع اسفناکی رسیده است؛ به‌ طوری که پس از بیش از دو سال از شروع همه‌گیری این بیماری، نام ایران در صدر کشورهایی است که روزانه بیشترین تعداد کشته را دارند. بر اساس آمار رسمی، از زمان شیوع کرونا تا امروز نردیک به ۱۰۰ هزار تن از مردم جان خود را از دست داده‌اند اما به نظر می‌رسد این واقعیت ماجرا نیست. آمار ثبت‌احوال نشان می‌دهد که طی یک سال و نیم اخیر به نسبت دوره مشابه پیش از آن، حدود ۲۰۰ هزار مورد مرگ مازاد داشته‌ایم. به‌ عبارت‌ دیگر با توجه به تعداد مرگ‌های ثبت شده در کشور در دو دوره مشابه و همچنین در نظر گرفتن این‌که تنها کووید-۱۹ می‌تواند عامل تأثیرگذار در افزایش تعداد مرگ‌ومیرها باشد، عدد واقعی مرگ‌ومیر کرونا را می‌توان در همین حدود ارزیابی کرد.
در واقع این تنها حدس و گمان نیست. چهارشنبه ۲۰ امرداد ۱۴۰۰، علی‌رضا زالی، رئیس ستاد مقابله با کرونا تهران در جمع خبرنگاران گفت: «وقتی کارشناسان سازمان جهانی بهداشت به ایران آمدند، ما به‌جای مشورت مدام از آن‌ها می‌خواستیم در رسانه‌ها از نظام سلامت ایران تعریف کنند. ما آمار‌های مرگ‌ومیر را از سازمان جهانی بهداشت پنهان کردیم.»
این نخستین بار نیست که ایران در مواجهه با یک بیماری همه‌گیر با وضعیتی چنین وخیم و بحرانی روبه‌رو می‌شود. در سال پایانی جنگ جهانی اول و مقارن با حکومت احمدشاه قاجار، جهان با همه‌گیری یک بیماری با نام «آنفلوآنزای اسپانیایی» مواجه شد. عددهای مختلفی از تعداد مرگ‌ومیر در این دوران منتشر شده است اما برخی تخمین‌ها از مرگ بیش از ۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان خبر می‌دهند؛ یعنی تعداد کشته‌های آنفلوآنزای اسپانیایی با تعداد کشته‌های جنگ جهانی اول تقریباً برابر است. این موضوع عمق فاجعه را به‌خوبی نشان می‌دهد.
ایران در آن دوران نیز یکی از بالاترین آمار مرگ‌ومیر در دنیا را ثبت کرد. در همین رابطه، آرنولد ویلسون، کمیسر مدنی بریتانیا در بغداد (۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰) و مأمور اداره سیاسی هندوستان در آن زمان، در کتابی با عنوان «پرشیا» می‌نویسد: «با وجود این‌که بیماری‌های عفونی مثل طاعون خیارکی، وبا و گونه‌ای آنفلوآنزا بین ۱۹۱۸ و ۱۹۲۰ دنیا را درنوردیدند اما در پرشیا همه‌گیر شدند و بیش از جنگ چهارساله جان انسان‌ها را گرفتند. با این حال در پرشیا شواهد
ناچیزی در این باره در دسترس است.»