سقوط بورس تهران مقدمهی جهش دوباره ارز است؟
همزمانی سیر نزولی قیمت دلار و افت مستمر شاخص کل بورس تهران در حال تقویت این گمانهزنی است که روند آزاد شدن نقدینگی از بازار سهام با هدف ورود به بازار آزاد ارز در حال شکل گیری است.
روند رکوردشکنی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران طی ماههای اخیر همبستگی قابل توجهی با فراز و فرود نرخ ارز در بازار آزاد ارز ایران داشته است.
۲۷ خرداد ماه سال ۱۳۹۶ شاخص کل بورس تهران برای اولین بار از مرز ۱۰۰ هزار واحد گذشت. این شاخص در پی اعمال دور پیشین تحریمهای غرب علیه ایران و همزمان با نوسانهای ارزی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ تا آستانهی ۹۰ هزار واحد صعود کرده بود ولی پس از بازگشت ثبات نسبی به اقتصاد ایران تا خرداد ماه ۱۳۹۷ در محدودهی پایینتر از ۱۰۰ هزار واحد نوسان داشت.
از هفتهی اول خرداد ماه گذشته که نرخ دلار از مرز ۶ هزار تومان عبور کرد، سیر صعودی شاخص کل بار دیگر با صعود نرخ ارز همراه شد. البته این همراهی در دو مقطع خرداد ماه و مهر ماه گذشته با تأخیر دو هفتهیی صورت گرفته است. همانطور که واکنش بورس تهران به صعود نرخ ارز تا هفتهی پایانی خرداد ماه معطل ماند، ثبت رکورد تاریخی مهر ماه گذشته شاخص کل نیز حدود دو هفته پس از به اوج رسیدن نرخ دلار در سطح ۱۹ هزار تومان و آغاز سیر نزولی آن رخ داد.
شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران پس از آنکه طی معاملات ۲۹ مهر ماه با ثبت رکوردی تاریخی به ۴۳۸ ۱۸۹ واحد رسید. سپس سیر نزولی قیمت و رشد عرضهی سهام در بورس تهران فزونی گرفت. به طوری که شاخص کل بازار سهام ایران در پایان معاملات روز چهارشنبه به ۷۷۲ ۱۶۳ واحد رسید.
بدین ترتیب، شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران طی ۲۷ روز کاری ۶۶۶ ۲۵ واحد معادل ۱۳.۵ درسد کاهش یافت. به عبارت دیگر طی یک ماه گذشته، شاخص بورس تهران به طور متوسط، روزانه حدود ۹۵۱ واحد کاهش یافته است.
همزمان نرخ دلار در ادامهی روند نزولی دو ماه گذشته از اوج ۳۰۰ ۱۹ تومانی، طی معاملات روز چهارشنبه بازار آزاد تهران به ۵۰۰ ۱۱ تومان تنزل کرده است.
بدین ترتیب نه تنها کاهش قیمت جهانی نفت تا سطح ۵۰ دلار چشم انداز کلان بورس تهران را کمی تیره کرده است، بلکه کاهش قیمت دلار موتور تعدیل قیمت سهام شرکتهای بورسی با سیر سقوط ارزش پول ملی را نیز از نفس انداخته است.
در چنین شرایطی، برخی فعالان بازار سرمایه بر این باورند که در پس نزول مستمر شاخص کل، برخی نوسانگیران حرفهیی این بازار در تلاش هستند تا با آزاد کردن نقدینگی خود، بار دیگر از پتانسیل جهش نرخ ارز در بازار آزاد بهره بگیرند.
البته بانک مرکزی نیز هشدار داده است که بازار آزاد ارز را تحت مدیریت کامل خود گرفته و مانع از بروز جهش دوباره نرخ ارز خواهد شد.