بازار ارز به استقبال توافق هسته‌ای می‌رود؟

نرخ فروش دلار آمریکا در بازار آزاد ارز تهران طی ۴۲ روز گذشته با افت سه هزار و ۳۰۰ تومانی از ۳۱ هزار و ۱۰۰ تومان به ۲۷ هزار و ۸۰۰ رسید که پایین‌ترین نرخ از روز ۱۲ آبان ماه تا کنون محسوب می‌شود.

بانک مرکزی نیز نرخ رسمی عرضه دلار آمریکا از طریق صرافی‌های تحت نظارت خود را ۱۰۱ تومان دیگر کاهش داد و به ۲۶ هزار و ۲۶۲.۸ تومان رساند؛ نرخی که آخرین بار در جریان معاملات روزهای پایانی مرداد ماه (۱۴۸ روز پیش) ثبت شده بود.
هم‌زمان، قیمت فروش هر یورو نیز در بازار آزاد تهران از اوج اخیر خود یعنی نرخ ۳۵ هزار و ۱۰۰ تومان که در جریان معاملات روز ۱۲ آبان ثبت شده بود به ۳۱ هزار و ۷۵۰ تومان کاهش یافت و نرخ رسمی عرضه آن نیز در همین مدت هزار و ۶۱۴ تومان افت کرد و به ۲۹ هزار و ۵۴۰ تومان رسید.
البته هر دلار آمریکا در بازار جهانی در مقابل ۰.۸۷۵۶ یورو مبادله می‌شود ولی بانک مرکزی ایران روز یکشنبه این نرخ را ۰.۸۸۹۰ تعیین کرد. این بدان معناست که بر پایه نرخ رسمی ۲۶ هزار و ۲۶۲ تومانی دلار، هر یورو باید ۲۹ هزار و ۹۹۴ تومان عرضه می‌شد ولی ۴۵۴ تومان کم‌تر از سوی بانک مرکزی نرخ‌گذاری شد. همچنین اگر نرخ هدف بانک مرکزی عرضه یورو در مقابل ۲۹ هزار و ۵۴۰ تومان تعیین شده باشد، بدان معناست که نرخ رسمی عرضه دلار باید ۲۵ هزار و ۸۶۵ تومان تعیین می‌شد؛ نرخی که به باور برخی فعالان بازار ارز نشان دهنده چشم‌انداز نزولی نرخ ارز در بازار ایران است.
این دسته از فعالان بازار ارز امیدوارند که با حصول توافق در جریان مذاکرات هسته‌ای، هم‌زمان با آزادسازی ۷ میلیارد دلار دارایی بلوکه شده ایران در کره‌جنوبی، تحریم فروش نفت ایران نیز لغو شود. امیدواری آن‌ها بر اظهارنظرهای مثبت مقام‌های اروپایی و روسیه در مورد روند مثبت مذاکرات وین متکی است. برخی رسانه‌های آمریکایی و مقام‌های حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده نیز از فضاسازی اخیر دولت این کشور علیه خروج دولت دونالد ترامپ از برجام این گونه نتیجه گرفته‌اند که دولت جو بایدن زمینه‌چینی برای اعلام توافق هسته‌ای با ایران را آغاز کرده است.
البته دولت ابراهیم رئیسی طی روزهای اخیر بر خلاف برخی گزارش‌ها در مورد کاهش فشار آمریکا بر فروش نفت ایران، با وجود اذغان به رشد درآمد نفتی کشور آن را حاصل مهارت کارگزاران این دولت در به اصطلاح دور زدن تحریم‌ها و بازاریابی حرفه‌ای‌تر عنوان کرده‌اند. اما رهبر جمهوری اسلامی در تازه‌ترین اظهارات خود و بر خلاف یک سال گذشته، مذاکره و تعامل با آمریکا را نفی نکرد.
همچنین اعلام آغاز اجرای سند توافق راهبردی ۲۵ ساله از سوی ایران و چین و نیز انتشار برخی اخبار غیررسمی از افزایش احتمال بازگشایی متقابل سفارت‌خانه‌های ایران و عربستان در تهران و ریاض، این خوش‌بینی را در میان گروهی از فعالان بازار ایجاد کرده که دوره تازه‌ای از تنش‌زدایی در عرصه روابط بین‌المللی ایران آغاز شده است.
با این وجود، گروهی از کارشناسان اقتصادی تأکید دارند که با توجه به کسری بودجه قابل توجه دولت ایران و نیز پیش‌خور شدن بخشی از منابع ارزی بلوکه شده این کشور از طریق تبدیل پیشاپیش آن‌ها به ریال از سوی بانک مرکزی ایران، احتمال سقوط سنگین و دامنه‌دار نرخ ارز و پایین ماندن نرخ آن در میان مدت پایین است.