نظام بانکی افغانستان تا شش ماه دیگر سقوط می‌کند

«اگر سیستم بانکی در افغانستان سقوط کند، هیچ تعاملی با کشورهای بیرونی شکل نمی‌گیرد.»

کاهش شدید نقدینگی سبب بروز بحران اقتصادی و ایجاد چالش‌های بیشتر برای بانک‌های افغانستان شده است.
یک گزارش جدید سازمان ملل بر اقدام فوری برای حمایت از بانک‌های افغانستان تأکید کرده و هشدار داده است که سیستم بانکی و مالی افغانستان ممکن است تا شش ماه آینده سقوط ‌کند.
رویترز گزارشی سه صفحه‌ای از برنامه عمران سازمان ملل متحد «یواندی‌پی» (UNDP) در مورد سیستم مالی و بانکی افغانستان را مشاهده کرده که در آن آمده است هزینه اقتصادی فروپاشی سیستم بانکی در افغانستان بسیار وسیع و تأثیرات منفی آن بر جامعه افغانستان نیز ناگوار خواهد بود.
در گزارش یوان‌دی‌پی ذکر شده است که مشکل بانک‌‌های افغانستان باید به‌سرعت حل شود تا بتوان از فروپاشی سیستم بانکی در افغانستان جلوگیری کرد. این سازمان تذکر داده که با تحریم‌های بین‌المللی علیه رهبران طالبان، یافتن راهی برای جلوگیری از فروپاشی پیچیده است.
عبدالله الدرداری، رئیس بخش افغانستان در برنامه عمران سازمان ملل، گفته است: «ما باید راهی پیدا کنیم تا مطمئن شویم اگر از بخش بانکداری حمایت می‌کنیم، از طالبان حمایت نمی‌کنیم.» او می‌افزاید: «ما در چنین وضعیت وخیمی قرار داریم که باید به گزینه‌های ممکن فکر کنیم و باید خارج از چارچوب فکر کنیم. آنچه سه ماه پیش قابل تصور نبود، حالا باید به آن فکر شود.»
در گزارش برنامه عمران سازمان ملل، با اشاره به بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول آمده است: «هماهنگی با نهادهای مالی بین‌المللی و استفاده از تجربه گسترده آن‌ها در کار با سیستم مالی افغانستان برای این روند حیاتی خواهد بود.»
این گزارش با اشاره به روند فعلی و محدودیت‌‎هایی که برای برداشت از حساب‌های بانکی در افغانستان وجود دارد، یادآور شده است حدود ۴۰ درسد از پایه سپرده‌های بانکی در افغانستان تا پایان سال جاری از بین خواهند رفت. این گزارش افزوده است که بانک‌ها اعطای اعتبارات جدید به مشتریان‌شان را متوقف کرده‌اند و وام‌‎های غیرجاری تقریباً دو برابر شده است. در این گزارش پیش‌بینی شده است اگر اوضاع بانکی در افغانستان به همین‌گونه ادامه یابد، در شش ماه آینده، بانک‌های افغانستان فرصتی برای بقا نخواهند داشت.
کاهش شدید نقدینگی به بحران اقتصادی و ایجاد چالش‌های بیشتر برای بانک‌های افغانستان کمک کرده است. در گزارش برنامه عمران سازمان ملل نیز آمده است که بانک‌های افغانستان به‌ شدت به محموله‌های فیزیکی دلار آمریکا متکی بودند و متوقف شدن این کمک‌ها به دلیل فروپاشی دولت پیشین افغانستان، از عوامل مهم بحران در سیستم بانکی افغانستان است.
عبدالله الدرداری گفته است: «در نظام مالی افغانستان تنها ۵۰۰ هزار دلار آمریکایی از چهار میلیارد دلار آمریکایی پول ملی افغانستان در گردش است. بقیه پول‌ها زیر تشک یا زیر بالش‌اند، زیرا مردم می‌ترسند.»
رئیس بخش افغانستان در برنامه عمران سازمان ملل متحد گفته است: «افغانستان در سال ۲۰۲۰ حدود هفت میلیارد دلار کالا و محصولات عمدتاً خوراکی از کشورهای خارجی وارد کرده است و اگر سیستم بانکی در آن کشور سقوط کند، هیچ تعاملی با کشورهای بیرونی شکل نمی‌گیرد.»
تشدید بحران مالی، کم‌بود نقدینگی ازجمله کاهش دلار در افغانستان باعث شده است ارزش پول ملی افغانستان در برابر ارزهای خارجی به گونه‌ای بی‌سابقه سقوط کند. در پی سقوط پول ملی افغانستان در برابر دلار، بانک مرکزی افغانستان ۱۰ میلیون دلار به بازار تزریق کرد اما تأثیر چندانی بر ثبات پول ملی افغانستان نداشت. سقوط پولی ملی افغانستان افزایش سرسام‌آور نرخ مواد خوراکی در بازارهای افغانستان را سبب شده است و بسیاری از مردم به دلیل قطع منابع درآمدی، توان تهیه ابتدایی‌ترین نیازهای زندگی‌ خود را هم ندارند.
اخیراً شماری از سازمان‌های بین‌المللی مددرسان از جمله یونیسف و صلیب سرخ جهانی، ارسال پول نقد به افغانستان را خواستار شدند تا از این طریق نظام مالی و سیستم بانکی آن کشور به کار بیفتد و از شدت بحران در افغانستان کاسته شود.