دلیل گرانی برنج وارداتی چیست؟
سرانه مصرف برنج در سال جاری به ۳۶ کیلوگرم کاهش یافت.
سرانه مصرف برنج با افتی ۲۵ درسدی، از ۴۴ کیلوگرم در سال ۱۳۹۰، به ۳۳ کیلوگرم در سال ۱۴۰۰ کاهش یافته است.
دبیر انجمن برنج ایران با بیان اینکه برنج هندی از نظر کیفیت در درجه ۲ و ۳ قرار میگیرد، افزایش نجومی قیمت آن را «عجیب» خواند. این در حالی است که به گفته جمیل علیزاده شایق، برنج هندی قیمت جهانی دارد و نرخ آن مشخص است اما هیچ نهاد و سازمانی جواب نمیدهد که دلیل گرانی برنج
وارداتی چیست.
قیمت کالاهای اساسی در نیم سال اول ۱۴۰۰، بین ۳۰ تا ۹۰ درسد افزایش یافته است. برنج نیز که یکی از اقلام خوراکی پرمصرف ایرانیان است، نسبت به زمان مشابه در سال قبل افزایش قیمت داشت که برنج ایرانی و برنج وارداتی را شامل میشد.
گزارشها در نیمه اول شهریور ۱۴۰۰ نشان میدهد که قیمت برنج ایرانی در بازار به بیش از کیلویی ۴۶ هزار تومان رسیده است. در حالی که سال قبل در زمان مشابه سال، میانگین قیمت هر کیلوگرم برنج ایرانی حدود ۲۷ هزار تومان بود. این رقم نشان میدهد که بهای برنج ایرانی حدود ۴۲ درسد در سال جاری رشد داشته است.
قیمت هر کیلوگرم برنج وارداتی در امرداد ۱۳۹۹ بهطور میانگین ۱۸ هزار تومان بود اما در ماههای مرداد و شهریور ۱۴۰۰، از مرز کیلویی ۳۰ هزار تومان فراتر رفت و این در حالی است که سیر صعودی افزایش قیمت برنج ایرانی و برنج وارداتی همچنان ادامه دارد.
علاوه بر تورم فزاینده که افزایش قیمت همه کالاها را به دنبال داشته است، عوامل دیگری مثل کاهش تولید، در گران شدن قیمت برنج ایرانی تأثیرگذار است و این اتفاقی است که به دلیل کاهش بارندگی و خشکسالیها، برای بسیاری از محصولات کشاورزی رخ داد.
با این حال، به گفته دبیر انجمن برنج ایران، مشکلی در تولید داخلی برنج وجود ندارد و ذخیرهسازی به خوبی انجام شده است اما میزان مصرف سرانه کاهش یافته است. جمیل علیزاده «تغییر الگوی تغذیه افراد» و «کاهش قدرت خرید» را از عوامل کاهش مصرف سرانه برنج دانست و گفت میزان مصرف سرانه کنونی ۳۶ تا ۳۶.۵ کیلوگرم برای هر نفر است.
پیشتر، کاوه زرگران، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران، در گزارشی اعلام کرده بود که سرانه مصرف برنج که در سال ۱۳۹۰ برای هر نفر ۴۴ کیلوگرم بود، در سال ۱۴۰۰ به ۳۳ کیلوگرم کاهش یافت و این رقم افت مصرف سرانه ۲۵ درسدی را نشان میدهد.
علاوه بر افت مصرف سرانه ۲۵ درسدی، نکته قابل توجه این است که در سالهای اخیر، همزمان با افزایش قیمت برنج ایرانی، بسیاری از مردم به مصرف برنجهای وارداتی و به خصوص برنج هندی روی آوردند. با این حال، برنجهای وارداتی نیز از افزایش قیمت بینصیب نماندند.
علیزاده شایق با بیان اینکه قیمت برنج وارداتی هر روز در حال افزایش است، گفت: «افزایش نجومی قیمت برنج وارداتی عجیب است، چون برنج هندی قیمت جهانی دارد و نرخ آن کاملاً مشخص است.» به گفته دبیر انجمن برنج ایران، برنج وارداتی از هند درجه ۱ نیست و در حالی که واردات آن نه کم و نه زیاد شده، قیمت آن افزایش یافته است.
علیزاده شایق با انتقاد از اینکه یک «حلقه مفقوده» به نام نظارت و بازرسی وجود دارد، از مسوولان خواست پاسخگو باشند و توضیح بدهند که به چه دلیلی برنج وارداتی گران شده است.
بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی، استان گیلان با ۲۲۰ هزار هکتار مازندران با ۲۱۴ هزار هکتار، گلستان با ۱۰۰ هزار هکتار و خوزستان با ۱۸۰ هزار هکتار اراضی، عمدهترین تولیدکنندگان برنج در کشورند. علاوه بر این، در ۱۵ استان دیگر نیز در مجموع ۹۰ هزار هکتار اراضی کشت برنج وجود دارد. با وجود این، بسیاری از مردم ایران به دلیل افزایش سرسامآور قیمت، توانایی خرید برنج ایرانی را ندارند و به مصرف برنج بیکیفیت هندی روی آوردهاند و برای آن نیز مبالغ گزاف پرداخت میکنند.