تجارت زیر زمینی مشروبات الکلی در ایران
به رغم محدودیت دسترسی به مشروبات الکلی، آمار مصرف انواع دستساز در ایران بسیار بالا است.
از سال ۵۷ که مردم هیجانزده از پیروزی انقلاب به مشروب فروشیها حمله کردند و شیشههای نوشیدنیهای الکلی را شکستند، تا امروز فروش مشروبات الکلی در ایران نهتنها ممنوع که در اختیار داشتن آن جرم تلقی میشود.
در دهه شصت به حدی وضعیت ترسناکی در این زمینه بر جامعه حاکم بود که همراه داشتن کیسه نایلون مشکی میتوانست دلیلی برای بازداشت شدن توسط نیروهای کمیته باشد. آن روزها خریدوفروش و همراه داشتن مشروب دستکمی از همراه داشتن مواد مخدر یا آلت قتاله نداشت.
از دهه هفتاد به مرور این حساسیت دستکم به آن شکل افراطیاش کم شد. ولی بازهم اخبار متعددی از شلاق خوردن افراد به جرم شرب خمر و حتا صدور حکم اعدام به دلیل تکرار آن شنیده شد.
مردم در ایران طی چهار دهه گذشته اگرچه امکان دسترسیشان به نشانهای تجاری مشروبات الکلی محدود شده بود، ولی مصرف مشروبات دستساز خانگی همواره آمار بالایی داشته است. مشروب فروشها، بهخصوص قدیمیترها که صاحب اعتبار هستند و مصرفکنندگان به کارشان اطمینان دارند، در این سالها همیشه سرشان شلوغ بوده و کارشان به راه مانده است.
دهه هشتاد و نود قاچاق مشروبات از کشورهای همسایه به ایران سبب شد، بازار خریدوفروش مشروبات الکلی خارجی انواع آبجو، ویسکی و ودکا در ایران رونق پیدا کند. بهویژه آنکه با گسترش شبکههای مجازی، فروشندگان این محصولات بهراحتی میتوانستند مشتریان خود را یافته و محلی برای تبلیغ محصولات خود داشته باشند.
اما به دلیل قیمت بالای این مشروب خارجی، همچنان مشروبات دستساز خانگی بیشترین سهم را از این بازار زیرزمینی در ایران دارند.