جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۱ به عبدالرزاق گورنه نویسنده تانزانیایی رسید
آکادمی سلطنتی سوئد روز پنجشنبه ۷ اکتبر (۱۵ مهر) اعلام کرد جایزه نوبل سال ۲۰۲۱ خود را به عبدالرزاق گورنه، نویسنده تانزانیایی اهدا میکند.
بنا بر اعلام کمیته نوبل، گورنه به دلیل نوشتههای «رسوخگر و دلسوزانه در زمینه تأثیرات استعمار و سرنوشت پناهجویان در خلیج میان فرهنگها و قارهها» شایسته این جایزه تشخیص داده شده است.
گورنه که متولد زنگبار و ساکن انگلستان است، در دانشگاه کنت به تدریس اشتغال دارد. رمان «بهشت» او در سال ۱۹۹۴ در لیست نهایی جایزه معتبر «بوکر» قرار گرفته بود.
از این رماننویس ۷۲ ساله تا کنون کتابهایی همچون سکوت تحسینبرانگیز (۱۹۹۶)، آخرین هدیه (۲۰۱۱) و قلبی از سنگریزه (۲۰۱۷) منتشر شده است.
گورنه زمانی که ۱۸ ساله بود در پی کودتای خونین سال ۱۹۶۴ در تانزیانیا این کشور را به عنوان پناهنده ترک کرد. وی اولین فرد آفریقایی است که در دو دهه گذشته این جایزه را، که معتبرترین جایزه ادبیات جهان به شمار میرود، به خود اختصاص میدهد.
جایزه نوبل سال گذشته به لوئیز الیزابت گلوک شاعر و جستارنویس ۷۷ سالهی آمریکایی رسیده بود و پیش از آن نیز پیتر هانتکه (۲۰۱۹)، اولگا توکارچوک (۲۰۱۸)، کازو ایشیگورو (۲۰۱۷) و باب دیلن (۲۰۱۶) برنده این جایزه ارزشمند شده بودند.
بنابر وصیتنامه آلفرد نوبل، بنیانگذار جوایز نوبل، جایزه نوبل ادبیات باید به کسی اعطا شود که «در حوزه ادبیات، برجستهترین آثار را در مسیری آرمانی یا ایدهآل آفریده باشد.»
پیشتر جوایز نوبل در پزشکی، فیزیک و شیمی اعلام شده بود. پایان بخش فصل جوایز نوبل در سال ۲۰۲۱ جایزه نوبل اقتصاد است که قرار است در روز دوشنبه ۱۲ اکتبر به برندگان اهدا شود.
جایزه نوبل ادبی سال ۲۰۲۱ به عبدالرزاق گورنه، نویسنده تانزانیایی تعلق گرفت. کمیته ادبی نوبل در توضیح دلایل اعطای این جایزه به گورنه او را نویسندهای توصیف کرده که در آثار خود "به نحوی سرسختانه و بیمحابا و نافذ به موضوع استعمار و سرنوشت مهاجران و پناهجویان در شکاف میان فرهنگها و قارهها" پرداخته است.
او تا کنون ۱۰ رمان و یک مجموعه داستان کوتاه با عنوان "مادرم در یک مزرعه در آفریقا زندگی میکرد" (۲۰۰۶) منتشر کرده است.
معروفترین رمانهای گورنه "خاطرات تحول" ( Memory of Departur ) و راه زائران (Pilgrims Way) نام دارند.
گورنه زاده زنگبار (تانزانیای کنونی) است و ۷۳ سال سن دارد.او در سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۲ استاد دانشگاه کانو در نیجریه بود. بعدا به بریتانیا رفت و در دانشگاه کنت مدرک دکترا گرفت و هنوز هم در این کشور زندگی میکند. او آثار خود را به انگلیسی مینویسد.
جایزه نوبل ۱۰ میلیون کرون سوئد معادل یک میلیون و ۱۰۰ هزار دلار است که معمولاً همراه با یک مدال و دیپلم افتخار اعطا میشود.