دریاچه ارومیه به طور کامل خشک شد
آرزو اشرفیزاده
مدیر کل دفتر حفاظت و احیای تالابهای سازمان حفاظت محیط زیست ضمن بیان اینکه دریاچه ارومیه بهصورت کامل خشک نشده است، گفت: در صورت عدم تأمین حقآبه مورد نیاز دریاچه با توجه به تأخیر در بارشهای پاییزی و تبخیر بالا، دریاچه بهصورت کامل خشک خواهد شد.
درپی منتشر شدن اخباری در فضای مجازی درباره خشک شدن کامل دریاچه ارومیه مدیر کل دفتر حفاظت و احیای تالابها در سازمان حفاظت محیط زیست با تکذیب این خبر اظهار کرد: دریاچه ارومیه هنوز بهصورت کامل خشک نشده اما تقریباً دو قسمت شمالی و جنوبی آن از هم جدا شده است و حدوداً ۱۰۰۰ کیلومتر مربع از دریاچه باقیمانده است.
وی افزود: براساس آخرین اطلاعرسانی از وضعیت دریاچه ارومیه از دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقهای آذربایجان غربی، یکشنبه (۱۳ شهریورماه) تراز سطح آب دریاچه ارومیه ۱۲۷۰.۱۹ متر، وسعت دریاچه ۱۰۱۰ کیلومتر مربع و حجم آب موجود ۱.۳۹ میلیارد متر مکعب بوده این در حالیست که در ۱۳ شهریورماه سال گذشته تراز سطح آب دریاچه ۰.۵۳ متر، وسعت دریاچه ۱۲۵۱ کیلومتر مربع و حجم آب موجود ۱.۵ میلیارد متر مکعب بیشتر بود؛ به عبارتی در سال ۱۴۰۰، تراز سطح آب ۱۲۷۰.۷۲ متر، وسعت دریاچه ۲۲۶۱ کیلومتر مربع و حجم آب موجود در دریاچه ۲.۸۲ میلیارد متر مکعب گزارش شد.
اشرفیزاده درباره اقدامات لازم برای افزایش تراز دریاچه و اتصال جزایر جدا شده در نیمه شمالی و جنوبی دریاچه توضیح داد: یقینا تأمین حقآبه زیست محیطی دریاچه نیاز است و در صورت عدم تأمین آن، قاعدتاً وضعیت با توجه به روند و میزان بالای تبخیر تا اواسط پاییز قطعاً میزان بیشتری تبخیر را نیز خواهیم داشت و سطح تراز دریاچه ارومیه به کمترین میزان خود در چندین سال اخیر میرسد.
وی با اشاره به اظهارات وزارت نیرو در راستای تأمین حقآبه دریاچه ارومیه گفت: در دو سال گذشته باتوجه به اظهارات وزارت نیرو باید هر سال حدود ۱.۱ میلیارد مترمکعب آب وارد دریاچه میشد، در حالی که روند تبخیر بسیار بیشتر از این مقدار آب است. سازمان حفاظت محیط زیست میزان نیاز آب محیط زیستی دریاچه را به وزارت نیرو به مقدار ۳.۴ میلیارد مترمکعب اعلام کرده بود که در صورت عدم تحقق این میزان حقآبه قاعدتاً باتوجه به تبخیر بالایی که وجود دارد، قطع به یقین امیدی به احیای دریاچه نخواهد بود.
اشرفی زاده در پاسخ به اینکه آیا باتوجه به وضعیت کنونی و تأخیر بارش پاییزی امکان خشک شدن کامل دریاچه ارومیه وجود دارد یا خیر؟ گفت: در صورت عدم تأمین حقآبه و تحقق نیافتن برنامههای مصوب شده بهصورت کامل، قطع به یقین دریاچه کاملاً خشک میشود و امیدی به احیای آن نیست اما
در نقطه مقابل با تحقق برنامهها و تأمین حقآبه دریاچه به صورت کامل امیدواریم وضعیت بهتری را برای دریاچه ارومیه با افزایش بارشها شاهد باشیم.
وی افزود: مسلماً بارشها و تغییرات اقلیمی نیز تأثیر خود را بر دریاچه گذاشته است اما جلوگیری از توسعه کشاورزی و انجام کشاورزی پایدار در سطح حوضه ارومیه، از راه حلهای اصلی احیای دریاچه است همچنین جلوگیری از ساخت سدهای جدید در حوضه دریاچه و تداوم توقفهای انجام شده در این زمینه باید همچنان ادامه داشته باشد.
اشرفیزاده درپی تصویر منتشر شده در فضای مجازی درباره همسایگی دریاچه ارومیه و وان اما با دو سرنوشت متفاوت اظهار کرد: وضعیت دریاچه وان به دو دلیل عمق بیشتر آن و مدیریت بهتر منابع آب و کشاورزی در حوضه نسبت به وضعیت دریاچه ارومیه بهتر است. در حوضه دریاچه ارومیه به دلیل برداشتهای غیرمجاز از منابع آبی و توسعه بیرویه اراضی کشاورزی تأمین حقآبههای زیست محیطی محقق نمیشود.
مدیر کل دفتر حفاظت و احیای تالابها در سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: وزارت نیرو طبق قانون مکلف به تأمین نیاز آبی زیستمحیطی دریاچه ارومیه است اما به این دلایل همچنین کاهش بارشها حقآبه را بهصورت کامل تأمین نکرده ست.
اشرفیزاده در پایان گفت: رسانهها باید برای تأمین حداکثری حقآبه دریاچه ارومیه از وزارت نیرو مطالبهگری کنند تا پیگیریها صورت بگیرد و از مبادی پیشبینی شده میزان ۳.۴ میلیارد متر مکعب حقآبه دریاچه ارومیه محقق شود.
بر اساس اعلام شرکت آب منطقهای آذربایجان غربی و آخرین تصاویر ماهوارهای در روز جمعه (۱۱ شهریورماه) مساحت پهنه آبی دریاچه ارومیه ۹۸۰ کیلومتر مربع برآورد شده است.
دریاچه خشک شده اُرومیه که اکنون به شوره زار تبدیل شده، نام دریاچهای در شمال غربی کشور ایران است که طبق تقسیمات کشوری ایران، این دریاچه میان دو استان آذربایجان شرقی و استان آذربایجان غربی قرار گرفته است. بررسی نوسانات سطح آب دریاچهها به لحاظ اهمیت، ماهیت و موقعیت این مجموعههای آبی در سالهای اخیر اهمیت ویژهای پیدا کرده است. دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه داخلی ایران میباشد. مساحت این دریاچه در سال ۱۳۷۷ در حدود شش هزار کیلومتر مربع بود که در ردیف اولین دریاچه بزرگ دنیا از نظر مساحت قرار میگیرد. دریاچهی خشک شده ارومیه، بزرگترین دریاچهی داخلی ایران، بزرگترین دریاچهی آب شور در خاورشرقی، و ششمین دریاچهی بزرگ آب تلخ دنیا است. آب این دریاچه بسیار تلخ بوده و بیشتر از رودخانههای زرینهرود، سیمینهرود، تلخه رود، گادر، باراندوز، شهرچای، نازلو و زولا تغذیه میشده. مهمترین جزایر این دریاچه عبارت اند از جزیره کبودان (قویون داغی)، اشک داغی، آرزو و اسپیر. دریاچه خشک شده ارومیه میلونها سال پیش بخشی از دریای امیتیس بود. امیر عباس جعفری، مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان غربی گفت طی بیش از دو دهه گذشته، هرسال بهطور متوسط۴۰سانتیمتر از ارتفاع دریاچه ارومیه کاسته شده و اکنون ۱۰۰ درسد این دریاچه خشک شده است.