راست افراطی در آستانهی پیروزی
همهی آنچه باید دربارهی انتخابات تاریخی سوئد بدانیم
مردم سوئد ۱۸ شهریور برای انتخاب دولت جدید در این کشور به پای صندوقهای رای خواهند رفت.
نظرسنجیها نشان میدهد که جناح راست افراطی در این کشور به موفقیت بیسابقهیی دست خواهد یافت و این امر سبب شده است که ناظران، انتخابات این دورهی سوئد را تاریخی قلمداد کنند.
چرا باید نگران انتخابات سوئد باشیم؟
پیروزی عوامگرایان در کشورهای اروپایی اکنون به سوئد نیز سرایت کرده است. دموکراتهای سوئد که همان حزب ملیگرا و ضد مهاجرت هستند، هم اکنون در صدر نظرسنجیها قرار دارند.
اگر این حزب به قدرت برسد، پیوندهای میان سوئد و اتحادیهی اروپا کمرنگتر خواهد شد و این اتفاق ناخوشایندی برای اتحادیهیی خواهد بود که تا کنون هم به حد کافی تضعیف شده است.
موضوع دیگر مقابله با گرمایش زمین است، موضوعی که این حزب با آن مشکل دارد در حالی که سوئد در طول تابستان امسال با موج گرما و آتشسوزی جنگلها مواجه بود.
بازیگران اصلی کدامند؟
سوسیال- دموکراتها، محور ائتلاف چپ میانه سوئد و حزب نخستوزیر استفان لوون که عملاً از یک سده پیش به این سو در همهی دورههای انتخاباتی حزب اول کشور بوده است.
میانهروها، جنبش راست میانه که لیبرال بوده است و در فاصلهی میان سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴ از سوسیال- دموکراتها پیشی گرفت.
دموکراتهای سوئد، حزبی عوامگرای ضد مهاجرت به رهبری جیمی اکسون. اگر نتیجهی نظرسنجیها دقیق باشد و این حزب بتواند ۲۵ درسد آرا را نصیب خود کند، آن گاه توانسته است در هر انتخابات 2 برابر آرای دور قبل را از آن خود کند.
سبزها، حزب اکولوژیست (طرفدار محیط زیست) که ۴ سال پیش به لطف ائتلاف با سوسیالدموکراتها برای نخستین بار طعم پیروزی را چشید. باید دید آیا این حزب به دلیل مبارزه علیه تغییرات جوی تنبیه خواهد شد یا نه.
از میان سایر گروهها و تشکیلات حاضر در انتخابات این دوره میتوان از حزب میانه که لیبرال و روستاییگراست؛ کمونیستهای سابق حزب چپ که اروپا ستیز هستند، لیبرالها؛ دموکرات مسیحیها؛ ابتکار فمینیست و جنبش مقاومت شمالی که از گروههای نئونازی است، نام برد.
نظرسنجیها چه میگویند؟
نظرسنجیهایی که تابستان امسال انجام شد نشان میدهند که سوسیالدموکراتها ۲۱ درسد آرا را از آن خود خواهند کرد.
این آمار بیانگر افت ۱۰ پلهیی این حزب نسبت به انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۴ است که تازه بدترین نتیجه برای این حزب از یک سده پیش به این سو بود.
احتمالاً تنها حزبی که از سقوط چپ میانه بهره میبرد، راست افراطی خواهد بود. دموکراتهای سوئد که با شانس برنده شدن 5/28 درسدی در رأس نظرسنجیها قرار دارند، ممکن است بتوانند بیش از 2 برابر رکورد خود در 4 سال پیش، یعنی پیش از آغاز بحران مهاجران را به دست بیاورند.
چرا سوئد به راست افراطی روی خوش نشان داده است؟
نرخ بیکاری در سوئد نسبتاً پایین و سرانهی درآمد ناخالص ملی این کشور از میانگین اتحادیهی اروپا بالاتر است. سوئد یکی از 10 کشور خوشبخت جهان است. در واقع باید گفت که امروز حال سوئد از هر زمان دیگری بهتر است.
پس چرا سوئدیها از احزاب سنتی روی گرداندهاند؟ علت این مسأله در واقع چیزی جز موضوع مهاجرت نیست.
اسورکر گوستاوسون، تحلیلگر سیاسی و استاد دانشگاه اوپسالای سوئد میگوید: اقتصاد سوئد خیلی خوب کار میکند و بیکاری در آن از بیشتر کشورها کمتر است اما همزمان سطح مطالبات از مسوولان سیاسی نیز بالاتر رفته است و مردم فکر میکنند که به حرفشان گوش داده نمیشود.
چرا موضوع مهاجرت این قدر مهم است؟
این موضوع به بحران مهاجران در سال ۲۰۱۵ باز میگردد، زمانی که سوئد پذیرای ۱۶۳ هزار پناهجو شد و این یک رکورد تاریخی برای این کشور بود. سوئد ۱۰ میلیون نفری تا پیش از آن یکی از مهاجرپذیرترین کشورهای جهان بود.
در آن سال همه چیز تغییر کرد، زیرا نسبت شمار پناهجویان به جمعیت کشور افزایش یافت و سوئد در این زمینه دومین کشور اروپا شد.
دولت اقلیت سوئد با قرار دادن کنترلهای موقت مرزی و سخت کردن قوانین مربوط به درخواست پناهندگی، به طرز بیسابقهیی از سیاست مهاجرتی خود عقبنشینی کرد. این موضوع اگر چه باعث شد از موج مهاجرت به سوئد اندکی کاسته شود اما اعتماد به حزب ائتلافی حاکم یعنی سوسیالدموکرات - سبزها باز هم کمتر شد.
آیا رابطهای میان مهاجرت و جرمخیزی وجود دارد؟
بر پایهی آمار سوئد، در حالی که نرخ بیکاری در سال گذشته در این کشور 4/4 درسد بود، 3/15 درسد بیکاران را شهروندانی تشکیل میدادند که متولد خارج کشور بودند.
شمار قربانیان سلاح گرم در سوئد در سالهای اخیر افزایش چشمگیری داشته است و در سال ۲۰۱۷ به بالاترین میزان در ۱۱ سال گذشته، یعنی به ۴۳ مورد فوتی رسید.
هیچ مدرکی در دست نیست که نشان دهد این افزایش در پیوند مستقیم با تشدید موج پناهجویی در این کشور بوده است اما ظاهراً جنایتهای سازمان یافته و خشونت در حومهی شهرهای بزرگ با تراکم زیاد مهاجران سبب نگرانی سوئدیها شده است.
همین مناطق در ماههای اخیر شاهد افزایش موارد آتشسوزی مجرمانه و تصفیه حساب بودهاند. این شاید در کشورهای دیگر امری عادی به حساب بیاید اما برای سوئد بیسابقه و خطیر است.
نقش آتشسوزی در کارزار انتخاباتی سوئد
آتشسوزی نقش جالبی در کارزار انتخاباتی سوئد دارد. در حالی که آتشسوزیهای بزرگ در جنگلها در تابستان امسال باعث تقویت جایگاه حزب سبزها شد اما با هر بار آتش زدن یک خودرو در حومهی شهرهای بزرگ این کشور جایگاه حزب مهاجرستیز دموکرات بسیار بیشتر تقویت میشود. زیرا مردم چنین از دولت انتقاد میکنند که نتوانسته است حومههای مهاجرنشین را کنترل کند.
نتیجهی احتمالی انتخابات چه خواهد بود؟
با آن که مطبوعات سوئد مرتباً بر آمدن دموکراتها را تیتر میکنند اما کارشناسان بخت کمتری را برای آنان پیشبینی کردهاند زیرا احزاب چپ و راست حاضر به ائتلاف با آنها نیستند.
به باور پروفسور گوستاوسون، ائتلاف سوسیالدموکراتها با سبزها یا یک دولت اقلیتی متشکل از میانهروها که برای حل مشکلات در پی ائتلاف با گروههای دیگر باشند، اقبال بیشتری برای پیروزی خواهند داشت.
تأثیر انتخابات سوئد بر اتحادیهی اروپا چه خواهد بود؟
دموکراتهای سوئد خواستار برگزاری همهپرسی برای عضویت در اتحادیهی اروپا هستند اما در این صورت دیگر نخواهند توانست روی ائتلاف میانهروها حساب کنند چون آنها ماندن در اتحادیهی اروپا را تر جیح میدهند.
پاتریک اوبرگ، تحلیلگر سیاسی سوئدی میگوید: اگر به نظرسنجیها نظر بیندازید خواهید دید که طرفداران اتحادیهی اروپا در سوئد در اکثریتند و تنها حزب چپ و دموکراتها هستند که میخواهند ما از اتحادیه خارج شویم.
به باور او این دو گروه حتا اگر ۳۰ درسد آرا را به دست آورند، چیز زیادی تغییر نخواهد کرد، جز آن که نیروی طرفداران سوئکسیت زیادتر میشود.