سیامک رحمانی: فردوسیپور در قالب صدا و سیما نمیگنجد
عادل فردوسی پور، تهیه کننده و مجری برنامهی پرمخاطب ۹۰ گفته است بنا ندارد حرفی بزند.
علی فروغی، مدیر جدید شبکهی ۳ صدا و سیما هم سکوت اختیار کرده است. در این میان اما گمانهزنیهای بسیاری در پس سکوت دو طرف در ماجرای پخش نشدن برنامهی ۹۰ در جریان است. از تقابل رسانهی ملی به عنوان صدا و سیمای نظام جمهوری اسلامی در مقابل یک تهیهکننده و مجری مستقل و پر مخاطب تا جنگ قدرت و لجبازی دو طرفه.
برنامهی ۹۰ به تهیه کنندگی و اجرای عادل فردوسی پور با قدمتی بیش از 2 دهه، پرمخاطبترین برنامهی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است اما از ۲۸ امرداد ۱۳۷۸ که علی فروغی، مدیر جدید شبکهی سوم صدا و سیما ۱۱ سال داشت تاکنون که او بر مسند ریاست این شبکه نشسته است، دو هفته پیآپی است که ۹۰ پخش نمیشود.
علی فروغی، رییس جدید شبکهی سوم صدا و سیما، پسر باجناق غلامعلی حداد عادل مشاور و پدر عروس رهبر جمهوری اسلامی است و پیش از این، رییس مرکز بسیج صدا و سیما و مدیر مرکز تخصصی معاونت فرهنگی- اجتماعی سازمان بسیج مستضعفین، قائم مقام بنیاد اندیشههای امام خمینی (ره) در نهاد رهبری در دانشگاهها، فرمانده پایگاه بسیج، عضو شورای معارف صدا و شوراهای عالی فیلم و شورای عالی کتاب بسیج بوده است.
همزمان با انتشار خبر انتصاب او به عنوان رییس شبکهی ۳ که به دلیل نسبت فامیلی و سوابق او پیش از این انتصاب با حاشیههایی همراه بود، رسانهها از لرزان شدن صندلی عادل فردوسی پور در برنامهی ۹۰ نوشتند و اینکه مدیر جدید میخواهد مجری پر مخاطب و محبوب تلویزیون را محدود و کنترل کند.
۶ ماه بعد از ریاست او، برنامهی ۹۰ برای اولین بار درجریان برگزاری رقابتهای لیگ برتر و جام حذفی ایران طی ۲۰ سال گذشته بر روی آنتن نرفت و روابط عمومی شبکهی ۳ در بیانیهیی تند و بیسابقه علیه عادل فردوسی پور اعلام کرد که برنامهی ۹۰ به دلیل رفتار غیرحرفهیی تهیهکننده و مجری آن دوشنبه شب پخش نمیشود. این بیانیه عادل فردوسیپور را متهم میکرد در پی توقف پخش این برنامه در بعد از بازی انگلیس و اسپانیا رفتار غیرحرفهیی داشته است و بر خلاف ابلاغ گروه ورزش به رفتار خارج از عرف خود ادامه داده است.
عادل فردوسیپور در کانتکست (بافتار) صدا و سیما نمیگنجد
سیامک رحمانی، روزنامه نگار شناخته شده ورزشی در ایران میگوید: اختلافات عادل فردوسیپور با صدا و سیما و مدیران آن و انتقاداتی که به او داشتند مسألهی جدیدی نیست. سالها است که به خاطر رویهیی که عادل فردوسیپور دارد و کاملاً در چارچوبهای تلویزیون حرکت نمیکند مشکلاتی پیش میآید. هم مدیران به او انتقادهایی دارند و هم از بیرون سازمان به او فشارهایی میآید. البته که با آمدن مدیر جدید شبکهی ۳ که فرد جدیدی است و به نظر میرسید که ایدههای خودش را داشته باشد و بخواهد در شبکه تغییراتی ایجاد کند پیشبینی میشد که یک مقدار مشکلاتشان با عادل بالا بگیرد اما این مسألهیی که پیش آمده است به نظر نمیرسد مربوط به کارکرد هفتههای اخیر و برنامهی ۹۰ باشد.
رحمانی همچنین میگوید: عادل فردوسیپور در کانتکست (بافتار) صدا و سیما نمیگنجد و مدیران میخواهند محدودترش کنند. او به عنوان یک مجری، یک گزارشگر و به عنوان یک چهره خیلی بزرگتر از این است که در یک برنامه مثل ۹۰ بیاید اجرا کند و برود. تأثیر او خیلی بیشتر است و خودش را اثرگذارتر میداند و بر مبنای همین اثرگذاری هم رفتار میکند.
وی میافزاید: مجموعهی مدیران صدا و سیما میخواهند که مجریها در چارچوبی که این سازمان میخواهد حرکت کنند و سیاستهای صدا و سیما را دنبال کنند و حق خود میدانند که مدیرانشان را کنترل کنند. عادل فردوسی پور فارغ از اینکه حق دارد یا حق ندارد یا هوادارانش چه میگویند و منتقدانش چه، یک مقدار در آن قالب نمیگنجد و زیاد خود را به چیزهایی که مدیراناش از او میخواهند مقید نکرده است.
چهرهی متفاوت صدا و سیمای جمهوری اسلامی
سیامک رحمانی معتقد است که یکی از دلایل محبوییت عادل فردوسیپور همین مسأله است. اینکه او در تلویزیون چهرهی متفاوتی است زیرا راحتتر صحبت میکند، صراحت بیشتری دارد و با مخاطبانش، صداقت خوبی دارد. او میگوید: برای همین، خیلیها رویهاش را دوست دارند و محبوبیتش هم مختص به ورزش و فوتبال نیست. چنانچه در روزهای اخیر میشود دید که از هنرمندان تا چهرههای اجتماعی و سیاسی و چهرههای روحانی همچون زائری از او حمایت کردهاند و گفتهاند که عادل فردوسیپور به عنوان یک چهرهی رسانهیی فوق حرفهیی و یکی از بهترین برنامهسازان تلویزیون است و یکی از
بهترین استاندارد برنامههای تلوزیون را دارد تهیه میکند. از آن طرف مدیران تلویزیون، فارغ از همهی موضعگیریها، انتظارات و توقعات خود را دارند.
این اولین بار نیست که صدا و سیما با تهیه کنندهها و مجریهای محبوب و پرمخاطب خود برخورد حذفی میکند. از مهدی رستمپور و محمد حسینی که به خارج از کشور مهاجرت کردند تا محمد رضا منصوریان که با توقف برنامهاش در صدا و سیما، به رادیو کوچ کرد. مجموعهی کلاه قرمزی، دیگر مجموعهی موفق و پرمخاطبی است که در مقاطعی با برخورد حذفی مدیران صدا و سیما مواجه شده است.
رحمانی دربارهی این موارد میگوید: هر کدام دلایل مستقلی دارند و شباهتی بین اینها نمیبینم. کلاه قرمزی به دلیل قراردادهای مالی جدا شده است.
دوستان دیگر برخی قراردادهای حرفهیی و دایمی با صدا و سیما نداشتند. برخی مشکلات شخصی برایشان پیش آمد که نتوانستند ادامه دهند. با این حال به صدا و سیما انتقاداتی وارد است. خیلیها معتقدند صدا و سیما نقشی را که باید به عنوان رسانهی ملی ایفا کند و افکار عمومی و مطالبات عمومی را کامل پوشش دهد، ایفا نمیکند. این انتقادها همیشه وارد است که اگر کسی تبدیل به چهرهی موثری میشود و صدایی فراتر از یک چهره و مجری معمولی پیدا میکند، صدا و سیما نمیپسندد. این رویه را صدا و سیما دارد، خیلی هم فرقی نمیکند حوزهی ورزش باشد یا غیر ورزش. حوزهی ورزش چون خط قرمزهای دورتری داشته است، خیلی راحتتر میشد صحبت کرد و مسایل و مشکلات را مطرح کرد. به هر حال یک فضای بازتر و راحتتر و جنجالیتری داشت اما عادل فردوسیپور هم فکر میکنم الآن دچار این رویهی صدا و سیما است و هم زمان یک مقدار به دلیل جایگاه و محبوبیتی که پیدا کرده است در موقعیتی قرار گرفته است که یک مقدار ادامه دادن برنامهاش به این شکل و رویهی صدا و سیما سختتر بود.
وی در ادامه میگوید: به هر حال صدا و سیما چارچوبهایی دارد و در ورزش هم هر چهقدر خط قرمزها دورتر است اما اجازه نمیهد کسی از این چارچوبها عبور کند. هر چهقدر هم که آدم مستقل بخواهد حتا بیرون از خط هم نرود و حرف مخالف چارچوب صدا و سیما نزند اما همین قدر که سیاستهای مدیران را پیگیری نکند و به خواستههای آنها تن ندهد، مشکل پیش میآید.
صدا و سیما و فردوسیپور، نیازی دو طرفه
در چنین شرایطی سرنوشت عادل فردوسیپور و برنامهی ۹۰ چه میشود؟ سیامک رحمانی میگوید: نیاز عادل فردوسیپور و صدا و سیما به هم دیگر، نیازی دوطرفه است. صدا و سیما بدون عادل فردوسیپور نمیتواند چنین برنامهی پر مخاطبی داشته باشد، پربینندهترین برنامهی ثابت صدا سیما که 2 دهه در حکم مرغ تخم طلا برای تلویزیون داشته است و درآمدزاست. انتقاداتی به برنامه وارد است از طرف سازمان و حتا از طرف کارشناسان که ممکن است انتقاد داشته باشند ولی اینکه برنامهی پربیننده و تأثیرگذاری است هیچ تردیدی وجود ندارد. از آن طرف هم عادل فردوسیپور میداند که جدا از پلتفرمی مثل تلویزیون، کاری که میکند و اثرگذاری که دارد خیلی سخت است. یعنی تصور اینکه در شبکههای اینترنتی یا شبکههای خصوصی بخواهد کار کند یا حتا با شبکهیی خارجی، قطعاً آن تأثیر را ندارد و آنطور خودش را نشان نخواهد داد که اکنون در صدا و سیما و در برنامهیی ثابت برند شده است. به همین خاطر فکر میکنم که در آینده به کمک دوستان مشترکی که دارند مثل پورمحمدی که سالها مدیر همین سازمان بود و با عادل روابط خوبی دارد، به تعامل خواهند رسید. عادل اصولی برای خود دارد ولی آدمی حرفهیی است و میداند که نمیتوان با لجبازی کار را پیش برد. تلویزیون هم که حالا شاید خواسته به عادل یک ضرب شصتی نشان دهد میداند قطعاً که این برنامه را به این راحتی نمیتواند از دست بدهد و حتماً اینقدر تعهد دارند که با یک چارچوبهایی یا محدویتهایی نگذارند این برنامه از دست برود.
براساس گزارشی که رسانههای داخلی ایران منتشر کردهاند علی اصغر پورمحمدی، رییس شورای همآهنگی و سیاستگذاری ورزش سازمان صدا و سیما و مدیر پیشین شبکهی ۳ گفته است که برنامهی نود و عادل فردوسیپور هر دو متعلق به رسانهی ملی هستند و وظیفه دارند با رسانه و سیاستهایش در تعامل بیشتر باشند.