فرضیههای جدید از انفجار در شرق تهران
تصاویر ماهوارهیی، محلی را که نیمه شب پنجشنبه در شرق تهران در آن یک انفجار رخ داد نشان میدهد که برخی از تحلیلگران معتقدند، تونلهای زیرزمینی و سایتهای تولید موشک ایران در این مکان پنهان شده است.
این انفجار در اولین ساعتهای روز جمعه ۲۶ ژوئن (۶ تیر) رخ داد که آتش ناشی از آن از فاصله دور نیز قابل مشاهده بود. گرچه مقامهای ایران دلیل آن را انفجار مخزن گاز عنوان میکنند اما برخی نیز نسبت به این موضوع ابراز تردید کردهاند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی نوشت که واکنش غیرمعمول مقامهای ایران پس از انفجار، ماهیت حساس منطقهیی را نشان میدهد که بازرسان بینالمللی معتقدند که دو دهه پیش در آنجا جمهوری اسلامی آزمایشهای مرتبط با تسلیحات هستهیی را انجام داده است.
این انفجار باعث لرزش خانههای اطراف و ترک برداشتن شیشه پنجرهها شد و در نخستین ساعتهای روز جمعه، افق منتهی به کوههای البرز را روشن کرد.
چند ساعت پس از این انفجار، دوربین صدا و سیمای جمهوری اسلامی به محلی که گفته میشد انفجار رخ داده است رفت. خبرنگار این سازمان جلوی مخازنی قرار گرفت و مدعی شد حادثه ناشی از انفجار مخازن گاز بوده است اما تصاویر این گزارش صدا و سیما تنهای نمای بستهیی از مکان را نشان میداد.
داوود عبدی، سخنگوی وزارت دفاع ایران نیز در این گزارش درباره انفجار گفت: «اتفاقی که ساعات پایانی شب گذشته در جنوب شرقی تهران رخ داد به دلیل نشست مخازن گازی بود که در منطقه عمومی پارچین رخ داد و عامل انفجار و شعله ور شدن آتش شد.» وی در عین حال تأکید کرد که این حادثه تلفات جانی نداشته است. عبدی، این مکان را، یک منطقه تپه مانند، توصیف کرد که مسکونی نیست.
عکسهای ماهوارهیی سنتینل ۲ (آژانس فضایی اروپا) از این منطقه که در حدود ۲۰ کیلومتری شرق از مرکز پایتخت ایران قرار دارد، آثاری از سدها متر سیاهی ناشی از سوختگی بر اثر آتش را نشان میدهد که هفتههای قبل از آن وجود نداشت.
بخشی از گزارش آسوشیتدپرس
آسوشیتدپرس در اینباره نوشت: «عکسهای ماهوارهیی سنتینل ۲ (آژانس فضایی اروپا) از این منطقه که در حدود ۲۰ کیلومتری شرق از مرکز پایتخت ایران قرار دارد، آثاری از سدها متر سیاهی ناشی از سوختگی بر اثر آتش را نشان میدهد که هفتههای قبل از آن وجود نداشت. ساختمانی که در نزدیکی آن محل مشاهده میشود شبیه آنچیزی است که در تلویزیون دولتی ایران نشان داده شد.»
این رسانه آمریکایی به نقل از تحلیلگران گفت که محل انفجار پارچین نبوده است بلکه محل ذخیره گاز در نزدیکی تأسیسات موشکی خجیر است.
آسوشیتدپرس به نقل از فابین هینتس، پژوهشگر مرکز جیمز مارتین برای تحقیقات منع گسترش سلاحهای هستهیی در کالیفرنیا نوشت: «به نظر میرسد که انفجار در مجموعه گروه صنعتی شهید باکری رخ داده است که مسوول تولید سوخت جامد موشک است.»
مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی مستقر در واشنگتن، خجیر را بهعنوان «محل تونلهای بیشماری» معرفی میکند که برخی از تونلها مشکوک به «مونتاژ و ساخت سلاح» هستند. طبق گزارش آسوشیتدپرس، ساختمانهای بزرگ صنعتی در محلی که در تصاویر ماهوارهیی نیز مشخص است، نشان میدهد که ساخت موشک در آنجا انجام میشود.
آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده آمریکا میگوید که ایران به طور کلی بزرگترین برنامه تأسیسات زیرزمینی در خاورمیانه را دارد.
آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا سال گذشته در گزارشی گفته بود که این مکانها از قابلیتهای موشکهای بالستیک تهران شامل نیروهای عملیاتی و برنامه توسعه و تولید موشک پشتیبانی میکند.
در حالی مقامهای ایران محل وقوع انفجار را پارچین معرفی کردند که این مکان به دلیل نقشش در برنامه هستهیی ایران پیش از سال ۲۰۰۳ بر سر زبانها افتاده بود اما منطقه خجیر تاکنون در مرکز توجه قرار نداشت.
نگرانی کشورهای غربی از برنامه هستهیی ایران منجر به اعمال تحریم علیه تهران و سر انجام توافق هستهیی سال ۲۰۱۵ شد. با این حال پس از تغییر رییس جمهور آمریکا، این کشور در سال ۲۰۱۸ به طور یکجانبه از برجام خارج شد و تنشهای ایران و آمریکا تشدید شد.