جانسون و هانت چه نگاهی به ایران دارند؟

مدت کمی باقی است تا نخست وزیر جدید بریتانیا به همگان معرفی شود. انتخابات رهبری حزب محافظه کار بریتانیا در حالی به مرحله آخر رسیده است که پیروز این رقابت جانشین ترزا می در مقام رهبری حزب و نخست وزیری بریتانیا خواهد شد.

اوایل ماه ژوئیه برگه‌های رای برای ۱۶۰۰۰۰ عضو حزب محافظه کار در سراسر بریتانیا فرستاده شده است. اعضای حزب می‌بایست از بین بوریس جانسون، وزیر خارجه سابق و جرمی هانت، وزیر خارجه فعلی یک نفر را به عنوان جانشین ترزا می انتخاب می‌کردند. مهلت به پایان نزدیک می‌شود و نتیجه انتخابات، اول امرداد اعلام خواهد شد.
نتیجه نظرسنجی منتشر شده در روزنامه تایمز نشان می‌دهد که بوریس جانسون از حمایت ۷۴ درسد اعضای حزب محافظه کار برخوردار است. این در حالی است که تنها ۲۶ درسد اعضا از جرمی هانت به عنوان رهبر آینده حزب حمایت می‌کنند اما این دو کاندیدای نهایی چه نظری درباره‌ی ایران و توافق هسته‌یی دارند؟ درباره‌ی تنش‌های اخیر بین ایران و آمریکا و حتا بریتانیا چه موضعی داشتند؟
بوریس جانسون؛ از اظهار نظر درباره‌ی تغییر رژیم ایران تا ایراد گرفتن از برجام
اگر من نخست وزیر شوم، آیا از اقدام نظامی علیه ایران حمایت می‌کنم؟ پاسخ منفی است. این آخرین گفته‌ بوریس جانسون یکی از بخت‌های اصلی نخست وزیری بریتانیا درباره‌ی ایران است.
جانسون، به استفاده از واژه‌های تیز و تند و واکنش‌های خاص شهره است. او بارها با جملات صریح و تند، ایران را زیر تیغ تیز انتقادهای خود قرار داد.
بوریس جانسون یکی از بخت‌های نخست وزیری بریتانیا
وی اوایل ژوئیه زمانی که تنور انتخابات حزب داغ‌تر از پیش شده بود در جریان جلسه پرسش و پاسخ محافظه‌کاران بریتانیا گفته بود: باید درباره‌ی ایران و این حکومت بسیار هوش‌یار باشیم چراکه آن‌ها در هر نوع شیطنتی در منطقه مقصر هستند. بریتانیا باید با واشنگتن و بروکسل هم‌کاری کند تا از هرگونه شیطنت ایران در منطقه جلوگیری کنند.
وزیر امور خارجه سابق بریتانیا به نظر می‌رسد درباره‌ی برجام یکی به نعل می‌زند و یکی به میخ. او همیشه با توجه به سیاست‌های کلی بریتانیا از برجام حمایت کرده است اما طعنه‌های خود را گاه و بی‌گاه نیز بیان می‌کند. به ‌طور مثال وی اخیراً و در رقابت‌های انتخاباتی گفت: معتقدم قطعاً برجام ضعیف عمل می‌کند و باید درباره‌ی راه‌هایی که رفتار‌های مخرب ایران را محدود می‌کند فکر کنیم و هم‌چنان معتقدم که وادار کردن ایران به ادامه ندادن برنامه هسته‌یی‌ راه درستی برای کشور ما و منطقه است.
به نظر می‌رسد بوریس جانسون به مانند دونالد ترامپ از مذاکرات جدید برای دست‌یابی به یک توافق تازه با ایران استقبال کند. این موضوع را می‌توان در لا به لای چند اظهارنظر درباره‌ی ایران پیدا کرد.
وی زمانی که وزیر امور خارجه بریتانیا بود و ایالات متحده قصد خروج از برجام را داشت در مقاله‌یی نوشت: توافق اتمی با ایران قطعاً ضعف‌هایی دارد ولی من اطمینان دارم که می‌توان آن‌ها را برطرف کرد. چرا که هنگام مواجهه با مجموعه‌یی از گزینه‌های نامطبوع، عقل سلیم در این است که گزینه‌یی با کم‌ترین تبعات منفی انتخاب شده است و بعداً کاستی‌های آن اصلاح شوند.
وی پس از خروج آمریکا از برجام نیز از مذاکرات جدید سخن گفته بود و تصریح کرد: حال که دولت ترامپ برجام را ترک کرده است، این وظیفه واشنگتن است تا راهی برای مذاکرات جدید درباره‌ی نگرانی‌های مشترک‌مان بیابد.
جانسون پیش‌تر نیز در راستای سیاست یکی به نعل و یکی به میخ، در نوامبر ۲۰۱۷ نیز در کمیته امور خارجه پارلمان بریتانیا، ابتدا توافق هسته‌یی با ایران را پیروزی شگفت ‌انگیز دیپلماسی توصیف کرد اما با این وجود گفت که این توافق تغییر گسترده‌یی را در سیاست‌های ایرانیان در منطقه‌ی خاورمیانه از جمله حمایت این کشور از حزب الله لبنان و حوثی‌ها در یمن به وجود نیاورده است.
آیا جانسون دنبال تغییر رژیم در ایران است؟
وی زمانی که وزیر امور خارجه بود، یک‌بار به تهران سفر کرد که محور این سفر که بیش‌تر رسانه‌ها درباره‌ی آن سخن گفتند، توافق هسته‌یی نبود بلکه درباره‌ی آزادی نازنین زاغری شهروند ایرانی بریتانیایی زندانی در ایران بود. زاغری از سال ۲۰۱۶ در بند زنان زندان اوین زندانی است.
جانسون به مانند مقام‌های آمریکا یک‌بار نظرش را درباره‌ی تغییر رژیم در ایران بیان کرده بود. گرچه این نظر کمی عجیب بود. وی در ماه می ۲۰۱۸ در پارلمان بریتانیا درباره‌ی موضع خود درباره‌ی تغییر رژیم در ایران گفته بود: گمان نمی‌کنم تغییر رژیم در ایران هدفی باشد که ما در پی آن باشیم.
وی در عین حال افزود: ممکن است در آینده نزدیک در پی تغییر رژیم در ایران باشیم اما نمی‌توانم با اطمینان بگویم که این تغییر لزوما اوضاع را بهتر می‌کند زیرا ممکن است مثلاً قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس در جایگاه برتر و بالاتری نسبت به آیت‌الله خامنه‌یی قرار بگیرد.
یکی از متحدان قدیمی و جدی بریتانیا در دنیا، ایالات متحده آمریکاست. رابطه ترامپ و جانسون هم ویژگی‌های خاص خود را دارد. زمانی که ترامپ در کارزار انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بود و جانسون هم در رأس شهرداری لندن قرار داشت چندین بار به یک‌دیگر در رسانه‌ها پاسخ‌های تند و تیزی داده بودند. جانسون در آن زمان گفته بود تنها دلیلی که به نیویورک نمی‌رود خطر دیدار احتمالی با دونالد ترامپ است اما حالا گویا روابط این دو بسیار هم خوب است به ‌طوری که دونالد ترامپ در ماه‌های اخیر از نخست وزیری جانسون حمایت کرده است و معتقد است رابطه لندن و واشنگتن با انتخاب جانسون بهتر از گذشته خواهد شد.
جرمی هانت؛ حامی تمام قد برجام
رقیب بوریس جانسون، جرمی هانت وزیر امور خارجه فعلی بریتانیا است. او نیز به مانند جانسون مخالف جنگ با ایران است و می‌گوید: فکر نمی‌کند ایالات متحده به‌ دنبال جنگ با ایران باشد و تهران هم نمی‌خواهد با واشنگتن وارد جنگ شود.
وی در عین حال حامی تمام قد توافق هسته‌یی است و پس از کاهش تعهدات برجامی ایران گفته بود: ما کماکان در کنار آلمان و فرانسه فکر می‌کنیم که مهم‌ترین اولویت، هسته‌یی نشدن ایران است. فکر می‌کنیم که اگر ایران به سلاح اتمی دست یابد برای منطقه خاورمیانه بسیار خطرناک خواهد بود. ما هنوز می‌خواهیم راهی بیابیم که این توافق موثر باشد و نگران خبرهایی هستیم که امروز می‌شنویم.
می‌خواهم به ایرانی‌ها بگویم قاطعیت ایالات متحده را دست‌کم نگیرد ... آن‌ها جنگ با ایران را نمی‌خواهند اما اگر به منافع آمریکا حمله شود، آن‌ها جواب خواهند داد.
این روزها و در پی توقیف نفت‌کش بریتانیایی توسط سپاه پاسداران، وی فعال‌تر از گذشته درباره‌ی ایران اظهار نظر می‌کند اما این موضع‌گیری‌ها با زبان دیپلماتیک و متعادل ارزیابی می‌شود.
وی در تنش‌های ماه‌های اخیر بین ایران و آمریکا موضعی نزدیک به ایالات متحده آمریکا گرفته است به طوری که در هشداری به جمهوری اسلامی گفته بود: می‌خواهم به ایرانی‌ها بگویم قاطعیت ایالات متحده را دست‌کم نگیرد ... آن‌ها جنگ با ایران را نمی‌خواهند اما اگر به منافع آمریکا حمله شود، آن‌ها جواب خواهند داد. این چیزی‌ است که ایرانی‌ها باید درباره‌ی آن به دقت فکر کنند.
وزیر امور خارجه بریتانیا یک سال پس از بوریس جانسون به تهران سفر کرد و به مانند وزیر سابق، آزادی نازنین زاغری یکی از محورهای گفت‌وگوی او با مقام‌های ایران بود.
هانت در جریان ملاقات با هم‌تای ایرانی خود در تهران بر آزاد شدن آدم‌های بی گناه دو تابعیتی تأکید کرده بود. وی سپس با خانواده نازنین زاغری در ایران ملاقات کرد و با انتشار عکسی از خود و گابریلا، دختر چهار ساله این شهروند دربند دو تابعیتی در توییتی نوشت: هیچ کودکی نباید چنین مدتی را بدون حضور مادر سر کند.
گرچه به‌ نظر می‌رسد شانس هانت برای نخست وزیری بریتانیا کم‌تر باشد اما او روزی که به طور غیر منتظره با جانسون به مرحله‌ی نهایی رقابت برای نخست وزیری رسید، در توییتی نوشت: در سیاست اتفاق‌های شگفت انگیز رخ می‌دهد مشابه چیزی که امروز رخ داد.
هانت در زمانی که مهلت رای‌ دادن اعضای حزب به پایان می‌رسد، باید تصمیم دولت بریتانیا در واکنش به توقیف نفت‌کش این کشور توسط ایران را اعلام کند. برخی رسانه‌های بریتانیایی از تحریم‌های جدید علیه تهران و ضبط دارایی‌های ایران خبر می‌دهد. به ‌نظر می‌رسد اعلام هر موضعی توسط هانت در آینده او، چه نخست وزیر شود و چه وزیر امور خارجه باقی بماند تأثیرگذار خواهد بود.