سال نو آغاز یک سال گاه‌شماری جدید
سال نو روزی است که آغاز یک سال گاه‌شماری جدید را رقم می‌زند و در آن سال‌شمارِ یک تقویم مشخص افزایش داده می‌شود.
در بسیاری از فرهنگ‌ها، این روی‌داد را به مناسبت پایان سال قدیم و شروع سال جدید جشن می‌گیرند. امروز در استفاده جهانی، سال جدید از گاه‌شماری مسیحی در ۱ ژانویه اتفاق می‌افتد که عادتی از گاه‌شماری رومی می‌باشد.
سال نو پارسی، نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است که در کشورهای ایران، افغانستان، تاجیکستان و بخش‌های دیگری از آسیای جنوبی، آسیای غربی و دیگر نقاط دنیا به عنوان روز اول سال جشن گرفته می‌شود. سال نو مسیحی در ۱ ژانویه هر سال اتفاق می‌افتد و بیش‌ترین استفاده را در کشورهای دنیا دارد. در ۱ ژانویه ۱۶۰۰ مسیحی، اسکاتلند اولین کشوری بود که ۱ ژانویه را به عنوان اولین روز سال اتخاذ کرد. گاه‌شمارهای متعددی هستند که به صورت استفاده منطقه‌یی باقی می‌ماند و سال نو را منحصراً سنجش می‌کند.
سال نو خورشیدی
کشورهایی که از گاه‌شماری خورشیدی استفاده می‌کنند، معمولاً سال نو را در اولین روز بهار جشن می‌گیرند. در این حالت، سال نو از لحظه‌ی اعتدال بهاری آغاز می‌شود. در دانش ستاره شناسی، اعتدال بهاری یا اعتدال ربیعی در نیم‌کره شمالی زمین به لحظه‌یی گفته می‌شود که خورشید از صفحه‌ی استوای زمین می‌گذرد و به سوی شمال آسمان می‌رود. این لحظه، لحظه‌ی اول برج حمل نامیده می‌شود و در گاه‌شماری هجری خورشیدی با نخستین روز هرمز روز یا اورمزد روز از ماه فروردین برابر است. این روز را در بسیاری از کشورهای آسیای میانه نوروز می‌نامند. این روز در گاه‌شماری مسیحی با ۲۱ یا ۲۲ مارس مطابقت دارد.
نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است. خاستگاه نوروز در ایران باستان است و هنوز مردم مناطق مختلف فلات ایران نوروز را جشن می‌گیرند. زمان برگزاری نوروز، در آغاز فصل بهار ۱ فروردین در ایران مطابق با ۱ حمل در افغانستان و دیگر کشورهای برگزارکننده نوروز است. نوروز در ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب می‌شود و در برخی دیگر از کشورها تعطیل رسمی است.
جغرافیای نوروز با نام نوروز یا مشابه آن، سراسر خاورمیانه، بالکان، قزاقستان، تاتارستان، در آسیای میانه، چین شرقی، ترکستان چین، سودان، زنگبار، در آسیای کوچک سراسر قفقاز تا آستراخان و نیز آمریکای شمالی، هندوستان، پاکستان، بنگلادش، بوتان، نپال و تبت را شامل می‌شود. هم‌چنین کشورهایی مانند مصر و چین جزو سرزمین‌هایی نیستند که در آن‌ها نوروز جشن گرفته می‌شد اما امروزه جشن‌هایی مشابه جشن نوروز در این کشورها برگزار می‌شود.
سازمان ملل متحد در تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۱۰ با تصویب یک قطع‌نامه در مقر سازمان در نیویورک، عید نوروز را به عنوان روز بین‌المللی نوروز و فرهنگ صلح در جهان به رسمیت شناخت.
سال نو مسیحی
در کشورهایی که از گاه‌شمار یا تقویم مسیحی استفاده می‌کنند، سال نو معمولاً در اول ژانویه برگزار می‌شود. راسته ماه‌ها در گاه‌شمار رومی، از زمان پادشاه نوما پومپیلیوس در حدود ۷۰۰ پیش از مسیح، از ژانویه تا دسامبر می‌باشد. در حال حاضر، جشن گرفتن سال نو یکی از بزرگ‌ترین روی‌دادهای جهانی است.
در شب ۳۱ دسامبر هر سال، آخرین روز یک سال مسیحی و روز قبل از روز سال نو در بسیاری از کشورهای جهان، عموماً قاره‌های اروپا، آمریکا، استرالیا و بخش‌هایی از آسیا و آفریقا مراسم سال نو برگزار می‌شود. در فرهنگ جدید غرب این روز با گردهم‌آیی‌هایی در مجالس و مهمانی‌ها برگزار می‌شود که انتقال سال را ساعت ۱۲:۰۰ شب جشن می‌گیرند.
بسیاری از فرهنگ‌ها در این شب از آتش‌بازی و دیگر روش‌های پرصدا برای جشن گرفتن استفاده می‌کنند. شب سال نو به صورت جهانی مطابق با تولد مسیح یا عرف‌نامه پس از میلاد در کشورهای مسیحی و حتا غیر مسیحی در ۳۱ دسامبر برپا می‌شود. شب سال نو هم‌چنین به عنوان هفتمین روز کریسمس در مسیحیت غربی شناخته می‌شود.
نمونه‌هایی از آتش بازی‌های شب سال نو را می‌توان با شهرهای سیدنی، ولپریسو، لندن و نیویورک مثال زد. سیدنی، 80000 آتش‌بازی را در نیمه شب برگزار کرد و بیش از 5/1 میلیون شرکت‌کننده داشت. هم‌چنین این روی‌داد بزرگ‌ترین روی‌داد دیده شده در سال ۲۰۰۹ از تلویزیون بود. در ولپریسو شیلی بیش از 2 میلیون تماشاچی، نظاره‌گر بزرگ‌ترین آتش بازی بودند که در مکانی بزرگ‌تر از ۲۱ کیلومتر از آتش‌بازی در بندر تجارتی شهر در ۲۵ دقیقه از شادی و سرور برگزار شد. لندن زمانی که ساعت بیگ بن نیمه شب را در شب سال نو اعلام می‌کند، در اطراف چشم لندن با آتش‌بازی بسیاری بزرگی هم‌راه است. در نیویورک در کنار میدان تایمز جشن روی یک توپ کریستالی بزرگ متمرکز می‌شود که 1 دقیقه تا شروع سال جدید را ثانیه‌شماری می‌کند.
در هند
در هندوستان تقویم‌های مختلفی در بین گروه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین سال جدید در مواقع مختلفی جشن گرفته می‌شود که بستگی دارد در چه روزی و در چه تقویمی به آن اشاره شده است. روز نو در اول ژانویه در تقویم گریگوری، یک تعطیلی محدود در هندوستان است. مردم در تمام نقاط هندوستان در فعالیت‌های مختلف مانند آوازخوانی، بازی و سرگرمی، رقص و مهمانی شرکت می‌کنند. در شهرهای بزرگ مانند بمبئی، دهلی، بنگلور و چنای، کنسرت‌های زنده‌یی سازماندهی می‌شوند که ستارگان بالیوود نیز در آن‌ها شرکت می‌کنند.
جشن‌های دیگر سال نو
شهرهای زیادی در دنیا سال نو را جشن می‌گیرند. سال نو عموماً هم‌راه با آتش‌بازی، ساز، سرود و دیگر فستیوال‌ها جشن گرفته می‌شود. نوع، جشن و تاریخ سال نو در کشورهای مختلف مطابق با فرهنگ و تاریخ هر جامعه متفاوت است.
ژانویه
۱ ژانویه: اولین روز رسمی گاه‌شماری مسیحی که توسط بیش‌تر کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد. هم‌چنین 8 عدد از 12 بزرگ‌ترین کلیساهای شرقی ارتودوکس که گاه شمار ژولیوس را اتخاذ کرده بودند شامل کشورهای بلغارستان، قبرس، مصر، یونان، رومانی، سوریه و ترکیه نیز ۱ ژانویه را به رسم سال نو جشن می‌گیرند.
سال نو در فرانسه یکی از قدیمی‌ترین و سنتی‌ترین جشن‌های تاریخ آن است. سال نو در فرانسه با نام Jour des Étrennes نیز شناخته می‌شود. این جشن در ۱ ژانویه آغاز و در 6 ژانویه ختم می‌شود. در نزدیکی برج ایفل نیز آتش‌بازی‌های زیادی انجام می‌شود.
سال نو چینی نیز در هر سال مطابق به عمل‌کرد ماه با شروع ماه جدید تقریباً ۴ هفته قبل از بهار آغاز می‌شود. تاریخ دقیق آن در اطراف ۲۱ ژانویه تا ۲۱ فوریه اتفاق می‌افتد.
یکی از مهم‌ترین آداب و رسوم در بین ما ایرانیان که ریشه در دوران باستان دارد، جشن نوروز است که همه ساله با شروع فصل بهار که مصادف است با پایان اسفند و آغاز ماه فروردین، جشن گرفته می‌شود و دید و بازدید نوروزی هم از مهم‌ترین آداب این رسم دیرینه است که در آن برای تبریک گفتن نوروز افراد کوچک‌تر به دیدن افراد بزرگ‌تر فامیل می‌روند و یکی از نشانه‌های این احترام برای کوچکترها هم گرفتن عیدی است.
به مرور زمان که رفت و آمدها در بین اقوام بنا به دلایل بی شمار کاهش یافته است، شاید برخی از افراد از راه دور با ارسال پیام تبریک سال جدید این روی‌داد بزرگ طبیعی را به افراد مورد نظرشان تبریک می‌گویند.
