وعده روحانی بهای آزاد ارز را به زیر قیمت رسمی رساند
همزمان با کاهش ۱۲۰۰ تومانی نرخ رسمی عرضه ارز توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی و نزدیک شدن به موعد اجرای وعده رییس جمهوری برای ایجاد گشایش اقتصادی، بهای فروش دلار آمریکا در بازار آزاد تهران به پایینتر از نرخ رسمی آن رسید.
عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی، روز جمعه ۱۷ امرداد در جریان گفتوگویی با سیمای جمهوری اسلامی به مردم وعده داد که با هدف رد فرضیه افزایش نرخ ارز به منظور تأمین کسری بودجه دولت، طی روزهای آینده قیمت دلار را کاهش خواهد داد.
با آغاز نخستین روز کاری هفته، بانک مرکزی جمهوری اسلامی نرخ رسمی عرضه دلار آمریکا در شبکه صرافیهای تحت نظارت خود را از ۲۳۰۰۰ تومان به ۲۱۸۰۰ تومان کاهش داد. همزمان عرضه نسبتاً سنگین ارز در بازار انجام شد؛ به طوری که بازار آزاد تهران به کاهش قیمت تن داد و در اتفاقی نادر، بهای آزاد فروش دلار به پایینتر از قیمت رسمی آن رسید.
در مجموع طی معاملات روز یکشنبه بازار آزاد تهران، نرخ فروش هر دلار آمریکا بیش از ۲۱۰۰ تومان کاهش یافت و به کمتر از ۲۱۶۰۰ تومان رسید.
همزمان قیمت هر یورو نیز تا ۲۵۴۰۰ تومان عقب نشینیکرد؛ این در حالی بود که بانک مرکزی هر یورو را ۲۵۸۰۰ تومان میفروخت.
برخی فعالان بازار ارز، خوشبینی حاصل از وعده حسن روحانی، رییس جمهور در خصوص ایجاد گشایش اقتصادی را نیز در افزایش عرضه ارز در بازار آزاد موثر دانستند.
روحانی روز چهارشنبه در جلسه هیأت دولت گفته بود: «در جلسه سران قوا تصمیمات و نتایج مهمی گرفته شد که پس از به نتیجه رسیدن در هفته آینده و موافقت مقام معظم رهبری اعلام میشود که گشایشی اقتصادی در کشور به وجود میآید و بیتردید دست دولت مقداری باز میشود.»
هر چند هنوز تصمیم مدنظر روحانی به طور رسمی اعلام نشده است ولی رسانههای ایران به طور غیررسمی طرح مدنظر رییس جمهوری این کشور را «فروش اوراق آتی نفت» عنوان کردهاند. طرحی که قصد دارد با پیش فروش نفت بخشی از مشکل کسری بودجه دولت را رفع کند.
مطابق گمانهزنی رسانههای ایران، در قالب این طرح نفت بر اساس نرخ جهانی و بر پایه نرخ رسمی دلار در سامانه سَنا برای دورهیی با سررسید ۱ تا ۳ ساله پیشفروش میشود.
دولت قصد دارد نرخ سود تضمین شدهیی را برای اعطا به خریداران این اوراق در سررسید آن تعیین کند ولی در صورت افزایش قیمت جهانی نفت و دلار در سررسید این اوراق، خریدار سود بیشتری دریافت خواهد کرد و به شرکت ملی نفت وکالت میدهد که نفت پیشخریدی را در بازار جهانی بفروشد. در مقابل، با کاهش قیمت نفت و دلار، خریدار این اوراق تنها سود تضمینی دولت را دریافت میکند.
این اوراق تا موعد سررسید، قابلیت خرید و فروش روزانه و مستمر را در بورس خواهند داشت و خریدار میتواند به جای فروش و تسویه اوراق، نفت پیشخرید شده را تحویل بگیرد.
البته گمانهزنیها در مورد این طرح احتمالی دولت، واکنش منفی برخی فعالان اقتصادی را نیز به همراه داشته است. به طوری که حسین سلاح ورزی، نایب رییس اتاق بازرگانی ایران با انتشار پیامی توئیتری به طور تلویحی بیاعتمادی مردم به دولت را چالش اصلی اجرای آن تعبیر کرد.
سلاح ورزی با اشاره به تأکید اخیر روحانی بر فتوای امام خمینی (ره) مبنی بر این که حکومت اسلامی مالک اصلی ارز است، این سوال را مطرح کرده است که اگر رییس جمهوری بعدی نیز اعلام کرد که نفت هم متعلق به دولت است، تکلیف اوراق در دست مردم چه میشود؟
با این حال، برخی از مردم ایران امیدوارند که با اجرای این طرح و کاهش کسری بودجه دولت، فشار بانک مرکزی برای بالا نگاه داشتن نرخ ارز کاهش یابد و کاهش روز یکشنبه نرخ ارز در روزها و ماههای آینده ادامه داشته باشد.