گفت و گو با عباس سالاری رییس حوزه ی هنری کرمان

انجام موازی کاری های فرهنگی، هنری بستگی به نوع نگاه مدیران دارد

آغاز به کار حوزه ی هنری به چه شکلی بود؟ و چه شد که زیر نظر سازمان تبلیغات اسلامی قرار گرفت؟
سابقه ي حوزه ي هنري به پيش از انقلاب باز مي گردد که تا به امروز اين حرف كم تر شنيده شده است. حوزه ي هنري كه پيش از انقلاب پايه گذاري شده بود؛ دومين نهاد پس از شوراي انقلاب بود كه تاسيس شد و با نام حوزه ي انديشه و هنر اسلامي شروع به كار كرد.

این نهاد توسط جمعي از فعالين حوزه ي فرهنگ و هنر ديني مانند آقايان براتي پور، علي معلم، حميد سبزواري پور و دكتر باهنر در آبان ماه 1357 با يك گردهمايي در مسجد الجواد تهران آغاز به كار كرد. كه با گرد هم آيي هايي براي شعر خواني و نقد شعر به صورت هفتگي برگزار مي شد و قاعدتاً دولت وقت هم با فعاليت هاي اين چنيني مخالف بود، اما به هر صورت آغاز فعالیت حوزه ی هنری با فعاليت هاي اين گروه آغاز شد كه مي توان فيلم توجيح كه پس از انقلاب ساخته شده را نيز از دست آوردهاي اين گروه دانست. پس از پيروزي انقلاب به ساختمان فعلي حوزه ي هنري منتقل شدند و زماني كه حوزه ي هنري آغاز به كار كرد سازمان تبليغات اسلامي وجود نداشت. زيرا سازمان تبليغات در سال 1361 راه اندازي شد و از آن جايي كه آقاي محمدعلي زم كه به عنوان رياست حوزه ي انديشه و هنر اسلامي فعاليت داشت و هم زمان قائم مقام آيت الاه جنتي در سازمان تبليغات اسلامي نیز بود براي رفع بخشي از مشكلات مالي حوزه ي هنري، اين سازمان عمومي تحت پوشش سازمان تبليغات اسلامي قرار گرفت. 
آیا وجود سازمان هایی مانند حوزه ی هنری، سازمان تبلیغات اسلامی و این چنین نهادهایی باعث موازی کاری در امور فرهنگی و هنری در کشور است؟
در واقع در شرح وظايف حوزه ي هنري جايي براي موازي كاري نيست و هزينه هاي حوزه ي هنري از طريق فعاليت هاي خود حوزه تأمين مي شود. حوزه ي هنري دولتي نيست و در واقع يك نهاد عمومي است و بودجه ي ما به عنوان كمك از سوي دولت پرداخت مي شود و هيچ ضمانت پرداختي هم ندارد و بخش نامه هاي آن نيز از سوي دولت تصويب نمي شود.
هر چند كه طبق گفته ي شما فعاليت هاي حوزه ي هنري موازي كاري نيست، اما آيا وجود چندين سازمان، نهاد و اداره در كنار يك ديگر باعث سردرگمي هنرمندان و جامعه ي هنري نمي شود؟
حوزه ي هنري متولي هنر ديني است و در واقع حوزه ي هنري يك بخش اجرايي است. براي تمامي سازمان ها، نهادها و ارگان هاي دست اندركار يك شرح وظايف وجود دارد و اگر كاری اشتباه و يا كم كاري صورت مي گيرد در واقع اين خود ما هستيم كه در چهار چوبه ي شرح وظايف خودمان كار نمي كنيم. اگر شرح وظايف تمام اين نهادها را در كنار هم قرار دهيم هيچ نوع موازي كاري در آن ها وجود ندارند. در حقيقت بهتر است که این گونه بگویم. اگر موازي كاري وجود دارد نه از جانب شرح وظايف بلكه از نوع كار ماست و اگر در شرح وظايف حوزه ي هنري نگاه كنيم حوزه ي هنري متولي هنر ديني است. پس اگر خارج از اين چهار چوب كاري صورت گرفت اين من هستم كه دست به موازي كاري زده ام. مابقي دستگاه ها نيز به همين صورت است. به طور مثال اگر كانون مساجد كار موازي انجام دهد دليلي بر موازي كاري در اساس نامه ي اين نهاد نيست. بلكه علت موازي كاري نوع اقداماتي است كه دست اندركاران نهادهاي عمومي و دولتي انجام مي دهند. كانون مساجد بايستي امور هنري را در چهار چوب و قالب مساجد انجام داده و در حقيقت به تقويت شاخه هاي هنري در مساجد بپردازد. ارشاد و فرهنگ اسلامي متولي امور هنري است. اما حوزه ي هنري در امر توليد فعاليت دارد. در حقيقت خطاي مديران است كه منجر به موازي كاري مي شود و در شرح وظايف اين نهادها موازي كاري نيامده است و اگر مديران در چهارچوب شرح وظايفشان فعاليت كنند موازي كاري صورت نخواهد گرفت.
اما ناگفته نماند كه يكي از اشكالات كار ما اين است كه چهار چوب و خط مشي مشخص نشده است و بسته به سليقه ي مديران فرهنگي حوزه ي هنري است كه به علت علاقه ي بيشتر به يك رشته ي هنري خاص يكي از رشته ها بيشتر رشد مي كند و در واقع برنامه يي براي كارها وجود ندارد و زماني كه برنامه يي وجود نداشته باشد. جز وظايف مديران هم اين امر تعريف نشده است كه با توجه به كاركردهاي مديران قبلي از انجام آزمون و خطاي دوباره جلوگيري شود. 
اگر مابين دستگاه ها ارتباط درستي براي امور فرهنگي وجود ندارد به دليل نبود همين برنامه و تدبير است. در صورتي كه تدبير لازم براي اين گونه امور به كار رود خيلي راحت اين دستگاه ها مي توانند در ارتباط با يك ديگر اقدام كنند و علاوه بر ارتباط هم آهنگ باشند و از تجربيات هم استفاده كرده و از انجام كارهاي در دست اجرا توسط ديگر دستگاه ها جلوگيري شود.
به نظر شما آيا شوراي فرهنگ عمومي مي تواند پايگاهي براي همين گونه امور باشد؟
بله شوراي فرهنگ عمومي اين امكان را دارد كه به اين پايگاه تبديل شود. اما متاسفانه تا به امروز اين اقدام صورت نگرفته است. در واقع در هر يكي از استان ها بسته به صلاح ديد اعضا از جمله استان دار و يا امام جمعه از ریيس حوزه ي هنري هم دعوت مي شود، اما در ديگر استان ها اين مهم صورت نمي گيرد. يا در برخي از ادوار از حوزه ي هنري دعوت مي شود و در برخي از ادوار دعوت نمي شود. البته ناگفته بماند كه در دستور كار شوراي فرهنگ عمومي الزامي براي حضور تمامي دستگاه هاي هنري وجود ندارد، به همين دلیل به صورت سليقه يی با اين امر برخورد مي شود. البته تا همين حد اين خبر را به شما و خوانندگان شما بدهم كه اين كار در حال شكل گيري است و اين اتفاق هم يك روي داد سراسري است که نه تنها در کرمان بلکه در تمامی کشور در شرف انجام است.
آقاي سالاري مدت تصدي گري شما در حوزه ي هنري كرمان چقدر است؟ و شروع كار شما به چه زماني باز مي گردد؟
بنده نزدیک 30 سال است كه در حوزه ی هنری مشغول به كار هستم. 
انتخاب روساي حوزه ي هنري به چه شكلي است آيا توسط اعضاي حوزه ي هنري انتخاب مي شوند و يا براي انتخاب آن ها از مركز تصيم گيري مي شود؟
مدير كل امور استان كه منصوب وزير كشور است ریيس حوزه ي هنري را انتخاب کرده و به ریيس حوزه ي هنري كشور معرفي مي شود.
نوع كار و برخورد در حوزه ي هنري به چه صورتي است؟ آيا با تعويض مديران همه ي كارها از نو آغاز مي شود؟
در حوزه ي هنري كرمان اين امر صورت نگرفته است و شاهد اين امر نيز جشن واره هايي است كه به صورت مستمر در كرمان در حال انجام شدن است و استان كرمان در اين زمينه بيشترين جشن واره هاي پي آ پي را برگزار كرده است. به صورت مثال سيزدهمين دوره ي نمايش نويسي كرمان نمونه ی خوبی از این دست اقدامات است. در حقيقت كاري كه شروع مي شود و از ديد ما كارهاي خنثا نبوده و باعث رشد يكي از رشته هاي هنري شده تداوم يافته است. با نگاهي به رزومه ي كاری حوزه ي هنري كرمان در مي يابيم كه در هر سال حداقل يك كار جديد شكل گرفته و در صورت مثبت بودن اين كار سال هاي پي آ پي تداوم داشته است.
دلايل اين امر انجام كارهاي كارشناسيِ پيش از شروع جشن واره ها و پس از ارایه ی طرح در نشست و بررسي هاي مستمري است که صورت مي گيرد و در صورت تاييد طرح جشن واره به عمل تبديل مي شود. در حقيقت در حوزه ي هنري كرمان با وجود كميت بالا كيفيت بر كميت ترجيح داده مي شود. يكي از دلايل اين امر كم بود پول و تنگ ناي بودجه است و به همين دليل ما بيشتر از فكر هزينه مي كنيم و يكي از راه هاي افزايش كيفيت كارهاي هنري اجراي اصل 44 يعني خصوصي سازي امور هنري است. در وافع دولت بایستی با تهيه ي زير ساخت ها ناظر امور فرهنگي و هنري باشد و اجراي آن ها را به بخش هاي خصوصي و عمومي واگذار كند.
روند كار شما براي اجراي كار طرح هاي گوناگون چگونه است؟
پس از ارایه ي يك طرح و انجام كارهاي كارشناسي در كرمان و تاييد كار اين طرح؛ تاييديه به تهران فرستاده شده و توسط تمام اعضاي كار گروه خوانده می شود و سپس در صورت گرفتن تاييديه با انجام كارهاي كارشناسي براي تأمین بودجه ي مورد نظر، ميزان بودجه ي مورد نياز تعيين و تاييد مي شود و هزينه ها تخصيص مي يابند و طرح اجرا مي شود و بارها اتفاق افتاده است كه كار با وجود خوب تشخيص داده شدن توسط ما، توسط تهران غير ضروري تشخيص داده شده و طرح اجرا نمي شود. به نظر من ميزان استقبال مردم از برنامه هاي اجرا شده توسط حوزه ي هنري و گه گاه ازدحامي كه براي برخي از كارها ديده مي شود نمود كار ماست.
خوب آقاي سالاري با وجود همه ي اين تفاسير چرا هنر در كرمان نمود لازم را ندارد؟
ما بايد علاوه بر داشتن بانك اطلاعات هنرمندان، بانك اطلاعات مخاطبين هم داشته باشيم كه در حقيقت اين كار در حال انجام است و اين كار به صورت جدي در حوزه ي هنري كرمان در حال پی گیری است. با اين كار ما مخاطبين هر رشته ي هنري را مي شناسيم و به جاي انجام هزينه هاي مختلف براي انجام شدن تبليغات از جمله چاپ پوستر و بنر با ارسال ايميل براي اعضاي خبر نامه ي حوزه ي هنري تمامي فراخوان ها و جشن واره ها خبر رساني خواهد شد و با وجود فراگير بودن اين خبر رساني در اين خبر نامه؛ هزينه ها به شدت كاهش مي يابد. در واقع با پايين آمدن سرانه ي هزينه هاي فرهنگي و هنري در كرمان و با كاهش هزينه در بخش هاي غير ضروري كيفيت را افزايش مي دهيم. يعني ما در حوزه ي هنري كرمان با جلوگيري از انجام هزينه هاي بي خودي كه هيچ كمکي هم به عرصه ي هنر نمي كند از هدر رفتن سرمايه ها جلوگيري مي كنيم كه با وجود افزايش اعتبارات تعداد برنامه ها و مخاطبين افزايش می يابد و بنده به اين امر كه سرانه ي مخاطبين كرماني به 28 تومان کاهش پیدا کرده است، افتخار مي كنم. به صورت مثال ميزان اعتبارات تخصيص يافته ی ما در برخي از بخش ها تا 80 درسد نسبت به سال پیش از آن کاهش يافته اما معدل كار ما 35 درسد افزايش توليد بوده است.
در حقیقت باید به این نکته اشاره کرد که علت عدم نمود هنر در کرمان با وجود پتانسیل های بالا، بازخورد کم کاری هایی کسانی مانند ما ست که آن طور 
که باید به این مقوله نمی پردازیم و باید بیش از پیش به این امر توجه کرد. وجود استقبال بالا از سوی مخاطبین نشان از وجود تقاضا دارد و اگر ما مدیران و 
متولیان امور هنری و فرهنگی در عرضه ی بهتر و بیشتر کالای هنری تلاش کنیم؛ قطعاً کیفیت کار و در نتیجه نمود آن هم افزایش خواهد یافت.