در نشست تشکلهای چاپ و کاغذ مطرح شد؛
تهدید روزنامهها با توقف انتشار
پشت پردۀ افزایش دوبارۀ تعرفۀ کاغذ کارخانۀ چوپ و کاغذ مازندران است
نشست نمایندگان تشکلهای چاپ، نشر، مطبوعات و کاغذ در پی صحبتهای مجدد دربارۀ افزایش تعرفۀ کاغذ روز دوشنبه 4 بهمن ماه برگزار شد.
غلامرضا شجاع (رییس شرکت تعاونی لیتوگرافان و نمایندۀ تشکلهای سراسری چاپ کشور در بحث تعرفۀ کاغذ) در این نشست ابتدا گریزی به پیشینۀ صحبت از افزایش کاغذ زد و گفت: بحث افزایش تعرفۀ کاغذ موضوعی است که هر ساله با درخواست تولیدکنندگان کاغذ داخل به جریان میافتد در حالی که کاغذ تولید داخل نه از نظر کیفیت و نه از نظر کمیت پاسخگوی نیاز کشور نیست و توانایی رقابت با نمونههای مشابه وارداتی را ندارد. ما هم 100 درسد از تولید داخلی حمایت میکنیم اما وقتی در خوشبیانهترین حالت تنها کارخانۀ چوپ و کاغذ مازندران به صورت جدی در زمینۀ تولید کاغذ چاپ، تحریر و روزنامه فعالیت دارد و تولیدات این کارخانه نیز به هیچ وجه پاسخگوی نیازهای کشور نیست؛ صحبت از افزایش تعرفۀ کاغذ را درست نمیدانیم.
شجاع افزود: تولیدکنندگان کاغذ با اعلام آمار اسمی سعی دارند اعلام کنند که تولید کاغذ و تحریر روزنامه در کشور به میزان کافی انجام میشود اما واقعیت این است که تولید کاغذ از سنگ و خاک سنگ تنها شعار است. در واقع تولید کاغذ در کشور ما نه توجیه اقتصادی دارد و نه نیاز کشور به کاغذ را برطرف میکند. در پشت پردۀ به جریان انداختن دوبارۀ تعرفۀ کاغذ هم کارخانۀ چوپ و کاغذ مازندران است. عدم مدیریت در کارخانههای دولتی هزینههای سرباری تولید میکنند و به جای فکر اساسی به حال این سازوکار و بهروز کردن ماشینآلات تنها به فکر تولید کاغذ داخلی آن هم در شرایطی که این کاغذها فقط مونتاژ هستند؛ مطرح میشود.
رییس شرکت تعاونی لیتوگرافان ادامه داد: متاسفانه کاغذ تولید داخل حکم ماشین پراید را گرفته که با کمترین کیفیت و با ماشینآلات قدیمی و آن هم با مواد اولیۀ وارداتی تولید میشود و با هزینهیی بسیار بالاتر از کاغذی که ما از چین و اندونزی وارد میکنیم به فروش میرسد. در حالیکه این کاغذها حتا با کاغذهای درجۀ 2 و 3 چین و هند نیز قابل مقایسه نیستند. ما شدیداً مشکل فرهنگی داریم و گران شدن کاغذ بر تولیدات فرهنگی مثل کتاب و روزنامه به شدت تأثیرگذار است. ما در کمیسیون مادۀ یک باید مقابل دولتیها بایستیم و امیدواریم توجیهات ما در زمینّ عدم توانایی در رقابت با کاغذ خارجی و تأثیرپذیری فرهنگ جامعه از این افزایش قیمت بتواند آنها را مجاب کند.
نمایندۀ تشکلهای چاپ و مطبوعات و نشر در مبحث کاغذ سپس با اشاره به اینکه 50 تشکل صنعت چاپ و نشر و شرکت تعاونی مطبوعات با 2 هزار عضو نمایندگی دفاع از این صنوف در بحث افزایش تعرفۀ کاغذ را به عهده گرفته؛ بیان کرد: کارخانههای کاغذ داخلی ما از سالهای گذشته و به ویژه از سال 85 انواع و اقسام حمایتها و تزریق هزینهها را دریافت کردند که متأسفانه نه تنها این حمایتها به بالا رفتن کیفیت و کمیت آنها کمک نکرده بلکه کوچکترین اقدامی هم برای کمک به مصرف کنندۀ نهایی از نظر قیمت از سوی آنها را شاهد نبودیم. این وضعیت حتا باعث شده بخش خصوصی که وارد این عرصه شده و سهام این کارخانهها را خریده نیز با چالش همراه شود.
شجاع اضافه کرد: طبق اعلام اتاق بازرگانی 33 درسد تولید کاغذ چاپ و تحریر و روزنامۀ این کارخانهها پایین آمده اما خانم نباتی در نامهیی که سال گذشته از وزارت صنعت و معدن برای من ارسال کرد؛ دپو شدن 13 هزار تن کاغذ تولیدی این کارخانهها را یکی از دلایل لزوم افزایش تعرفه معرفی کرده بود. این یعنی آمارهای نادرستی به مسوولان دولتی داده میشود. در همان زمان شرکت افست و چاپخانۀ نشر کتابهای درسی هر کدام 10 هزار تن کاغذ از این کارخانهها طلب داشتند که با تأخیر در سال 95 به دست آنها رسید. همانطور که اشاره شد حمایتها و افزایش برخی تعرفهها در حوزۀ کاغذ باعث نشده کیفیت و کمیت این کارخانهها حتا 2 درسد بهبود یابد.
او مجدد به تأثیر منفی افزایش تعرفۀ کاغذ بر تولیدات فرهنگی جامعه گریزی زد و یادآور شد: مطبوعات ما حال و روز خوبی ندارند و تیراژ برخی روزنامهها حتا به 3 هزار نسخه هم نمیرسد. در بحث کتاب نیز که دیگر کمتر کتابها نیاز به گفتن ندارد. بالا رفتن قیمت کاغذ یعنی بالا رفتن قیمت تمام شدۀ کتاب و اینکه کتاب و رزنامه بیش از پیش از سبد کالای خانوار ایرانی حذف شود.
رییس شرکت تعاونی لیتوگرافان دربارۀ واردات کالاهای اولیۀ تولید کاغذ نیز متذکر شد: ما تولید خمیر کاغذ در کشور نداریم و این کالای اولیه برای تولید کاغذ از خارج وارد میشود. البته میدانیم که همین واردات و مسایلی مثل 9 درسد مالیات ارزش افزوده طبعاً بر تولیدکنندگان کاغذ فشار میآورد و قیمت تمام شدۀ کاغذ را بالا میبرد. در حال حاضر اگر بخواهیم کاغذ تولید داخل را با همین کیفیت نه چندان مطلوب خریداری کنیم بسیار متضرر میشویم چراکه با همین هزینه میتوانیم از چین و هند کاغذ به صورت؛ بندی وارد کنیم. در این میان حتا اگر هزینههای حمل، بیمه، گمرک، انبار و ... را هم در نظر بگیریم باز هم هزینۀ واردات کاغذ مناسبتر از خرید کاغذ تولید داخل خواهد بود.
شجاع ادامه داد: در بحث استانداردهای مورد نیاز نیز واقعاً کاغذهای تولید داخل کیفیت لازم را ندارند و به همین دلیل هم حتا هیچکدام از روزنامههای دولتی ما مثل کیهان، ایران، جام جم یا همشهری از کاغذ داخلی استفاده نمیکنند در انتخابات مجلس هم هیچکدام از کاندیداها حتا یک پوستر خودشان را روی کاغذ ایرانی چاپ نکردند. حالا میگویند برای حمایت از تولید داخلی تعرفۀ واردات کاغذ از 5 درسد به 10 درسد برسد و حتا امسال بحث مطبوعات و چاپ و نشر را در دو ردیف جداگانه آوردند تا شاید در یکی از این ردیفها موفق به افزایش تعرفه شوند. از اول انقلاب همیشه تعرفۀ کاغذ صفر بوده و همه جای دنیا سیاسیتها بر این است که تعرفههای کالاهای استراتژیک در کمترین میزان ممکن باشد.
نمایندۀ تشکلهای چاپ و نشر در بحث کاغذ افزود: افزایش تعرفۀ کاغذ حتا 0.5 درسد خط قرمز تمام مصرفکنندگان کاغذ است. مرکز پژوهشهای مجلس
در سال گذشته به صورت قانونی و رسمی مباحث حول محور تولید کاغذ و واردات کاغذ را بررسی و ارزیابی کرد و نهایتاً پیشنهاد یک بستۀ حمایتی برای تولید کارخانههای داخلی داد. در کنار این بسته باید کمیت و کیفیت کاغذهای داخلی نیز بالا برود. همانطور که اشاره شد وضعیت کاغذ تولید داخل ما مثل تولید پراید در سایپا شده است. ما چگونه میتوانیم با پراید تولید سایپا با تویوتای ژاپن رقابت کنیم که از لحاظ تنوع و کیفیت بسیار بالاتر است. اندونزی انبوه جنگل و درخت در اختیار دارد و تازه به ازای هر درختی که میبرند سه درخت میکارند هدف عمدۀ تولیدکنندگان کاغذ از بحث افزایش تعرفه نه کمک به بحث کاغذ و تحریر و روزنامه بلکه هدف تولیداتی مثل گرافت و کارتن است.
وی اضافه کرد: سال گذشته بیش از 50 جلسۀ کارشناسی با حضور نمایندگان وزارت ارشاد، صنعت و معدن و تولیدکنندگان داشتیم و از علی جنتی هم بسیار سپاسگزارم که تمام قد در کنار معصومه ابتکار و وزیر علوم و وزیر آموزش و پرورش در هیأت دولت جلوی افزایش تعرفه را گرفتند. معاونت فرهنگی و مطبوعاتی وزارت ارشاد نیز در این زمینه همراهی کرد. در مجلس نیز کمیسیون فرهنگی و اقتصادی نیز دلایل ما را مکتوب و مستند دریافت کردند و حمایت داشتند. همه میدانند که فشار زیادی بر صنایع چاپ و نشر وارد است و جای هیچگونه شوک و فشار دیگری وجود ندارد.
شجاع در پایان تأکید کرد: تعاونی مطبوعات کشور نیز 100 درسد مخالف افزایش تعرفه است و حتا برنامه دارند در صورت افزایش تعرفه عکسالعمل نشان دهند و با عدم چاپ روزنامه در یک روز مشخص اعتراض خود را به این مساله بیان کنند. میگویند 20 درسد کاغذ نیاز کشور تولید داخل است. 20 درسد میشود 75 هزار تن در سال. یک خط تولید کاغذ در اندونزی 15 تا 20 میلیون تن کاغذ آن هم با کیفیت و سلامت کامل تولید میکند. اگر دولت میخواهد از کارخانههای تولید داخل حمایت کند باید دست در جیب خودش کند نه اینکه هزینه را به دیگران تحمیل کند. کنترل قیمت کاغذ از کنترل قیمت بنزین نیز مهمتر است و افزایش آن میتواند موجب تورم در تمامی کالاهایی که به بستهبندی نیاز دارند، شود حتا مواد خوراکی، دارو و غیره.